جهل و انواع آن در حقوق کیفری

جهل و انواع آن در حقوق کیفری

اصولا جهل رافع مسئولیت کیفری نیست مگر در شرایط خاص

شرایط مسئولیت کیفری در حال جهل:

۱_تحصیل علم عادتا برای او ممکن نباشد
یا
۲_ جهل به حکم شرعا عذر محسوب شود


انواع جهل ؛

الف: جهل حکمی: اصولا پذیرفته نیست مگر
۱_جهل قصوری نه تقصیری
۲_جهل به حرمت شرعی
۳_اشتباه در تشخیص مهدور الدم
۴_اشتباه قابل قبول مامور

ب:جهل موضوعی

جهل به حکم

الف)جهل به میزان یا به نوع مجازات در هیچ شرایطی و در هیچ یک از جرائم رافع مسئولیت نیست.

ب)جهل به قانون(جهل به جرم بودن رفتار ارتکابی):

۱)در حدود: درصورتی مسئولیت کیفری دارد که به حرمت رفتار ارتکابی آگاه باشد در حدود اصل بر این است که مرتکب از حکم شرعی رفتار ارتکابی آگاه نبوده است.
۲ )در تمامی جرائم جزء حدود:
جهل به حکم رافع مسئولیت نیست مگر اینکه تحصیل علم عادتا ممکن نباشد 
یا جهل به حکم شرعاعذرمحسوب شود

جهل به حکم، مانع از مجازات مرتکب نیست مگر اینکه تحصیل علم عادتا برای وی ممکن نباشد یا جهل به حکم شرعا عذر محسوب شود.
تبصره- جهل به نوع یا میزان مجازات مانع از مجازات نیست.

ماده ۱۵۵ و تبصره آن و ماده ۲۱۷ و ۲۱۸ ق.م.ا.

ماده ۱۵۵ - جهل به حکم، مانع از مجازات مرتکب نیست، مگر اینکه تحصیل علم عادتا برای وی ممکن نباشد یا جهل به حکم شرعا عذر محسوب شود.

تبصره - جهل به نوع یا میزان مجازات مانع از مجازات نیست .

ماده ۲۱۷ - در جرایم موجب حد، مرتکب در صورتی مسوول است که علاوه بر داشتن علم، قصد و شرایط مسوولیت کیفری به حرمت شرعی رفتار ارتکابی نیز آگاه باشد .

ماده ۲۱۸ - در جرایم موجب حد هرگاه متهم ادعاء فقدان علم یا قصد یا وجود یکی از موانع مسوولیت کیفری را در زمان ارتکاب جرم نماید در صورتی که احتمال صدق گفتار وی داده شود و اگر ادعا کند که اقرار او با تهدید و ارعاب یا شکنجه گرفته شده است ادعاء مذکور بدون نیاز به بینه و سوگند پذیرفته می شود.