سیاست نامه (policy paper) چیست وچگونه نوشته میشود؟

📷

مقدمه:

"به نوشته ای که در آن نتایج یک تحقیق و پژوهش و توصیه هایی برای حل یک مسئله آمده باشد یادداشت سیاستی (Policy paper) می گویند."

هدف از نگارش یک یادداشت سیاستی، تجزیه وتحلیل داده ها، نتیجه گیری، ارائه خلاصه ای کوتاه در مورد یک مسئله خاص و بیان گزینه های موجود می باشد. این یادداشت ها عمدتا بر روی بیان یک تجویز جهت درمان یک مسئله تمرکز می کنند. در یادداشت سیاستی شما باید سعی کنید که مخاطب هدف را بر درست بودن موضع و راه حل های خود متقاعد کنید؛ به همین منظور بیان شواهد و مستندات و تاکید بر آنها در یادداشت سیاستی بسیار حیاتی است. در این میان به یاد داشته باشید که یادداشت سیاستی متفاوت از پژوهش تاریخی و یا بیان نقطه نظری خاص حول یک مسئله می باشد. شما در یادداشت سیاستی با پژوهشگران دانشگاهی و یا مخاطبانی صرفا آکادمیک روبرو نیستید؛ در نظر داشته باشید که یادداشت سیاستی شما می بایست علاوه بر رویکرد تفسیری، حاوی راه حل های تجویزی نیز باشد. همچنین باید توجه داشته باشید که مخاطب شما اغلب وقت زیادی برای خواندن ندارد و شما می بایست بهینه ترین میزان تاثیرگذاری را در تعداد کلماتی محدود بر او بگذارید. به همین منظور هر یادداشت سیاستی یک "خلاصه سیاستی" دارد که در ادامه به آن خواهیم پرداخت.

اصول یک یادداشت سیاستی خوب چیست؟

در نگارش یادداشت سیاستی توجه به چند نکته بسیار مهم است.

· اول اینکه باید بر روی یک مسئله خاص و عینی تمرکز کرده و آن را تجزیه وتحلیل کنید. مسئله شما نباید بسیار کلی و یا ذهنی باشد. عدم بیان و فهم درست از مسئله می تواند مانند خشتی کج، تمام بنای یادداشت سیاستی شما را سست و ناپایدار کند.

· در قدم بعدی باید بدانید که ذکر نکات و فاکتورهای مهم و برجسته از تحقیقات شما بسیار اهمیت دارد. در نهایت باید به محدودیت کلمات و اصل بیشترین بازدهیممکن در کمترین زمان ممکن پایبند باشید و حتی الامکان مسئله موردنظر را مهم و عمومی، تحلیل ها را همه جانبه و مستند، راه حل ها را اجرایی و کارآمد و نتیجه را مختصر و مفید به مخاطب خود ارائه دهید.

اجزای یادداشت سیاستی چیست؟

در حالت ایده آل، ساختار یک یادداشت سیاستی شامل موارد زیر می باشد که در ادامه به اختصار هرکدام را تشریح خواهیم کرد:

1) چکیده یا خلاصه سیاستی

2) مقدمه و پیشینه مسئله

3) بیان اهمیت مسئله

4) ذکر یافته ها، تحلیل ها و نتایج تحقیق

5) شناخت و ذکر ذی نفعان

6) بیان گزینه ها و راه حل ها (توصیه سیاستی)

7) ضمیمه

8) منابع و کتاب شناسی

چکیده یا خلاصه سیاستی:

اغلب مخاطبان فقط این قسمت از یادداشت سیاستی شما را می خوانند. این چکیده عموما در اختیار مخاطبان غیرمتخصص و غیردانشگاهی مانند یک مقام یا یک سازمان قرار می گیرد و به همین علت باید حاوی کلمات محدود (ترجیحا 150 تا 200 کلمه) و تا جای ممکن همه جانبه، مختصر و مفید باشد. هدف از نگارش چکیده این است که مخاطب شما را مجاب کند که یادداشتتان، ارزش وقت و مطالعات بیشتر و عمیق تر را دارد. چکیده یادداشت شما باید به شرح موضوع پرداخته، نیاز به تغییر در سیاست های فعلی را در مخاطب ایجاد کرده و توصیه های حل مسئله را به صورت خلاصه بیان کند. توجه داشته باشید که چکیده باید بعد از اتمام نگارش نوشته شوند، به طوری که محتوای اصلی یادداشت شما را به صورت خلاصه و جذاب در خود جای دهد.

مقدمه/ پیشینه مسئله

بیان مقدمه اولین بخش از نگارش یادداشت سیاستی شماست و باید شامل اطلاعات ضروری برای مخاطب باشد. در این بخش شما مسئله را چارچوب بندی کرده و با یک قالب مرتب و گویا برای مخاطب می نویسید. سعی کنید آن را کوتاه و دقیق نگه دارید. زمینه و تاریخچه مشکل را شرح دهید و از ذکر مستندات تاریخی غافل نشوید.

پس یک مقدمه خوب باید شامل موارد زیر باشد:

1) شرح صریح درباره مسئله موردنظر

2) مروری کوتاه و تاریخی بر علل ریشه ای مسئله

3) سیاست فعلی چیست و چگونه انجام می شود؟

4) پیامدهای سیاست های فعلی چیست؟

5) چرا سیاست های فعلی کارآمد نیستند؟

6) چرا یافتن سیاست جایگزین ضروری است؟

در آخر به یاد داشته باشید که مقدمه شما باید پیوستگی مناسبی با بخش بعدی یادداشت سیاستی یعنی "بیان اهمیت مسئله" داشته باشد. به طورکلی عدم وجود پیوستگی و بی ربط بودن هر یک از اجزای یادداشت سیاستی با اجزای دیگر می تواند دلیلی بر چشم پوشی مخاطب از ادامه خوانش یادداشت شما باشد.

بیان اهمیت مسئله:

بیان اهمیت مسئله قدم بعدی نگارش یادداشت سیاستی شماست. در این بخش شما باید به بهترین نحو مشکلی که باید حل شود را مشخص کنید و توضیح دهید. مسئله خود را می توانید به صورت یک سوال و یا واقعیتی اجتماعی مطرح کنید. مسائل عمومی و اجتماعی عموما پیچیده هستند اما سعی کنید تا جای ممکن آن را بادقت و ظرافت طراحی و بیان کنید. به یاد داشته باشید که هدف شما از نگارش این بخش، این است که مسئله را به اندازه کافی و متقاعدکننده ای مهم و عمومی جلوه دهید تا مخاطب یادداشت شما که احتمالا یک فرد تصمیم گیر است، به اهمیت آن و لزوم ارائه پاسخ به آن متقاعد شود. مسئله شما باید حتی الامکان عمومی، مهم و به دوراز کلی گویی طراحی شود. ابعاد اهمیت و حوزه های تاثیرگذاری مسئله را شرح دهید و پیامدهای سیاسی، اجتماعی و ... آن را با بیانی ساده و شیوا اما غیر غرض ورزانه شرح دهید. در پایان نیز به دلایل لزوم اتخاذ سیاست های جدید و درست تاکید کنید.

بیان یافته ها، نتایج پژوهش ها و تحلیل آن ها

در این بخش به بیان روش های مورداستفاده خود در انجام تحقیق و پژوهش می پردازید. روش های خود را در جمع آوری داده و تحلیل آنها را توضیح می دهید و در آخر نتایج و یافته های خود را ذکر جزئیات خاص مطرح می کنید. در این بخش باید به صورت دقیق، مستدل، آماری و منطقی پاسخ دهید که آیا سیاست خاص فعلی کارآمد است یا خیر؟ اگر خیر، چرا؟. همچنین ذکر جزئیات و فاکتورهای مهم و داده های آماری مستند در این بخش یادداشت سیاستی شما بسیار حیاتی است.

شناخت ذی نفعان و ذی ضرران

در این بخش به شناخت بازیگران و ذی نفعان مسئله می پردازید. ذی نفعان و ذی ضرران ممکن است یک سازمان خاص، دولت، یک سازمان بین المللی و چندملیتی، یک صنف و یا قشر و طبقه ای خاص و یا ساختاری اجتماعی باشد. این ذی نفعان یا تصمیم گیران دخیل در مسئله، یا در تصمیم به اعمال آن سیاست دخیل هستند و یا مشمول اثرات آن سیاست می باشند. به طورکلی اهداف سیاستی شما مستقیما حال آن ها را تغییر می دهد. سعی کنید در شناخت آن ها کاملا دقیق، جزئی و با دیدی باز و بدون غرض ورزی نگاه کنید؛ زیرا شناخت اشتباه آن ها و نوع نقش ایفا شده و بهره آن ها از مسئله می تواند سیاست شما را قبل از مطرح شدن با شکست روبرو کند.

بیان گزینه ها و راه حل ها

در این بخش باید سیاست های جایگزین و راه حل های خود را برای حل مسئله ارائه دهید و آن ها را به اختصار توضیح دهید. در این بخش؛ راه حل ها و گزینه های روی میز را پیش روی سیاستگذار میگذارید و این به آن دلیل است که وی چند گزینه متنوع با پیامدها و اثرات مخصوص را پیش روی خود ببیند. توجه داشته باشید که استدلال های موافق یا مخالف شما راه حل نیست؛ راه حل باید تا جای ممکن ساده، منطقی، شفاف، اجرایی و کارآمد جلوه کند. همچنین راه حل های شما باید مختص حل مسئله موردنظر شما باشد. انتخاب یک راه حل که اساسا به حل مسئله شما کمک نمی کند اشتباهی است که بسیار رایج است. در صورت اجرا شدن یک راه حل که ربطی به مسئله شما ندارد نه تنها مسئله شما را حل نمی کند و ممکن است آن را تشدید کند، بلکه احتمالا یک مسئله دیگر به مسائل قدیمی تر اضافه می کند.

بنابراین راه حل ها را به همراه تحلیل و بیان پیامدهایشان به سیاستگذار ارائه دهید تا او بنا بر مقتضیات خود به انتخاب یکی از آنها بپردازد. تحلیل شما باید شامل پاسخ به سوالات زیر باشد:

1) هر راه حل چگونه قرار است به اهداف سیاستی شما که پیش تر بیان کردید کمک کند؟

2) هرکدام از راه حل ها چه هزینه و چه فایده ای دارد؟

3) عوامل دخیل و اثرگذار در هرکدام از راه حل ها چه چیزهایی هستند؟

4) پیامدها و اثرات هر راه حل شما چه چیزهایی هستند؟

برای پاسخ دادن به این سوالات بهتر است معیارهایی از قبیل اجرایی بودن، پیش بینی میزان کارایی، قانونی بودن و میزان مقبولیت اجتماعی حول هر راه حل را در نظر بگیرید. معیارهای شما باید بر اساس اولویت رتبه بندی شده باشند تا تصمیم گیری برای سیاستگذار را راحت تر کنند. معمولا معیار قانونی بودن یک راه حل، مهم ترین معیار در مقایسه و انتخاب راه حل نهایی است. به این موضوع نیز توجه داشته باشید که ممکن است نوع نگرش یا تحلیل یا پیش بینی شما متفاوت از یکی از گروه های ذی نفع یا سیاستگذار باشد.

توصیه سیاستی/ توصیه راه حل نهایی

توصیه های شما در قبال اجرای هر راه حل، نشئت گرفته از مقایسه منطقی شما در تحلیل گزینه هاست. شما در این بخش یک یا دو راه حل را انتخاب می کنید. هدف توصیه سیاستی این است که یک گزارش قانع کننده و دقیق از چرایی سیاست انتخاب شده بدهد. توصیه سیاستی لزوما قرار نیست بهترین یا مطمئن ترین راه حل باشد اما باید به اندازه کافی طبق تجزیه وتحلیل داده ها و با استدلال منطقی انتخاب شود. در نتیجه شما باید بهترین گزینه در دسترس را انتخاب کرده و دلایل بهترین بودن آن را توضیح دهید. توصیه شما باید در جهت حل مشکل و قابل اجرا باشد. همچنین باید نحوه اجرای آن را نیز شرح دهید.

ضمیمه

در این بخش اشکال و نمودارهای مربوط به یادداشت سیاستی خود را ضمیمه می کنید. این ضمائم ممکن است شامل اشکال مختلف، نقشه ها، طرح های گرافیکی، عکس ها و یا نمودارهای مربوط به یادداشت شما باشد.

بیان منابع و کتاب شناسی

در آوردن منابع باید از روال متعارف در موسسه راهبردی مورد نظر یا رشته علمی مورد نظر استفاده کرد. توجه به این نکته ضروری است که در اوردن منابع باید منابع مرتبط با موضوع اورده شود. از اوردن منابعی که ممکن است برای نگارش کار مطالعه شده ولی کاملا متناسب با موضوع یادداشت سیاستی نیست پرهیز گردد.

فرمت یک یادداشت سیاستی در صفحه بعد آمده است:

چکیده:

در 150 تا دویست کلمه موضوع را شرح داده و دلایل نیاز به تغییر در سیاست های فعلی و راه حل های خود را به اختصار بیان کنید. توصیه میشود که پس از اتمام یادداشت به سراغ نگارش این بخش بروید تا با ذهنی باز و کامل نسبت به موضوع آن را بنویسید.

مقدمه:

· مسئله موردنظر را شرح دهید

· علل ریشه ای و تاریخی پیدایش مسئله را بنویسید

· سیاست های فعلی و نحوه اجرای آن را بیان کنید

· پیامدهای سیاست های فعلی را ذکر کنید

· دلایل خود برای ناکارآمدی سیاست های فعلی را بنویسید.

· دلایل خود برای یافتن جایگزینی ضروری سیاست فعلی را ذکر کنید

بیان اهمیت مسئله:

· مشکل خاصی که باید حل شود را به صورتی متقاعدکننده مشخص کنید.

· مسئله خود را مهم و عمومی جلوه و از کلی گویی بپرهیزید.

· پیامدهای حل نشدن مسئله در ابعاد مختلف اجتماعی را بیان کنید.

بیان نتایج پژوهش ها و تحلیل آنها:

· روش های خود در جمع آوری داده و نحوه تحلیل آن ها را شرح دهید.

· یافته ها و نتایج مستدل خود را با جزئیات و استناد به آمار به دست آمده بیان کنید.

· به این سال پاسخ دهید که آیا سیاست فعلی کارآمد است یا خیر؟ چرا؟

شناخت ذی نفعان:

· بازیگران و ذی نفعان مسئله و سیاست موجود را بشناسید و بیان کنید.

· نوع و سطح نفع یا ضرر یا تاثیرگذاری آن ها در مسئله را بیان کنید.

بیان راه حل ها:

· راه های خود برای حل مسئله را بیان کنید

· هر یک از راه حل ها را تحلیل کرده و پیش بینی خود از میزان کارآمدی، اجرایی بودن، نیازها، ملاحظات، هزینه و فایده هرکدام را شرح دهید.

تحلیل های شما باید به این سوالات پاسخ بدهد که:

· هر راه حل چگونه قرار است به حل مسئله کمک کند؟

· هرکدام چه هزینه و فایده ای دارد؟

· عوامل دخیل و اثرگذار بر هرکدام چیست؟

· پیامدهای و اثرات اجرایی شدن هر راه حل چیست؟

توصیه سیاستی:

یک یا چند عدد از بهترین راه حل ها را انتخاب کرده و دلایل بهترین بودن آن ها را با استدلال منطقی و قانع کننده بیان کنید. همچنین نحوه اجرایی شدن آن را نیز شرح دهید.

ضمیمه:

اشکال، نمودارها، نقشه ها، عکس ها و طرح های گرافیکی خود را در این بخش ضمیمه کنید.

کتاب شناسی:

کتب و منابع علمی استفاده شده در یادداشت سیاستی خود را ذکر کنید.

منابع و مآخذ:

1) غرایاق زندی، داوود. (1396). شیوه سیاست نامه نویسی در مطالعات راهبردی. فصلنامه علمی-پژوهشی سیاستگذاری عمومی، شماره 3.

2) Ali Scotten. (2011). Writing effective policy papers.

3) https://politicalscienceguide.com/home/policy-paper/ .

4) Habib university. (2019). How to write a policy paper.