سخنرانی در کنفرانس ملی جهان بینی عنصرالمعالی و آموزه های تربیتی قابوسنامه

12 تیر 1402 - خواندن 11 دقیقه - 273 بازدید




سخنرانی در کنفرانس ملی جهان بینی عنصرالمعالی و آموزه های تربیتی قابوسنامه

ملکا ذکر تو گویم که تو پاکی و خدایی/ نروم جز به همان ره که توام راهنمایی / همه درگاه تو جویم همه از فضل تو پویم/ همه توحید تو گویم که به توحید سزایی/ تو حکیمی تو عظیمی تو کریمی تو رحیمی/ تو نماینده فضلی تو سزاوار ثنایی/ نتوان وصف تو گفتن که تودر فهم نگنجی/ نتوان شبه تو گفتن که تو در وهم نیابی/ همه عزی و جلالی همه علمی و یقینی /همه نوری و سروری همه جودی و جزایی 

پس از حمد و ستایش به درگاه پروردگار عالمیان و رحمت بی پایان بر پیامبر عظیم الشان اسلام ص و اهل بیت(ع) و اصحاب پاک مطهرش

سلام و عرض ادب به پیشگاه قطب عالم امکان حضرت ولی عصر عجل الله تعالی فرجه الشریف و روحی لتراب مقدم الفداء.

سلام و درود میفرستیم به ارواح پاک و مطهر همه شهدای اسلام و انقلاب و امام شهدا و آرزوی سلامتی و موفقیت برای رهبر حکیم و فرزانه انقلاب از درگاه خداوند متعال مسئلت داریم. همچنین سلام و درود می فرستیم به روح مطهر همه عالمان و دانشمندان و نامداران و نام آوران و مشاهیر سرزمین بزرگ پهناور ایران که هر یک به نوعی در عزت و سربلندی و ارتقاء هویت ملی و تاریخی و اسلامی سرزمینمان نقش آفرینی کردند.

و هزاران سلام و سلامتی به همه شما میهمانان و مدعوین گرامی و علاقمندان و دوستداران علم و ادب و فرهنگ و تاریخ کشور عزیزمان دارم که از راه های دور و نزدیک در این کنفرانس ملی شرکت نمودید.

خیر مقدم ویژه داریم به مهمانان عزیزمان جناب آقای دکتر مستکین مسئول محترم فرهنگی سازمان یونسکو در ایران و جناب دکتر شالویی رئیس محترم انجمن مفاخر ایران و همراهان عزیز شان.

مقدم همه شما را به خطه جرجان زادگاه مشاهیر بزرگ ایران و شهر تاریخی گنبد کاووس گرامی میدارم امیدوارم زیباترین خاطرات و لحظات و بیشترین بهره را از شرکت در این کنفرانس و حضور در این شهر تاریخی ببرید. همچنین ۱۲ اردیبهشت سالروز شهادت استاد شهید مرتضی مطهری و روز معلم رو به همه اساتید و معلمین عزیزی که در این همایش شرف حضور دارند تبریک عرض می نمایم. و از زحمات این قشر مهم و تاثیر گذار و زحمتکش جامعه که در تربیت نسل های آینده زحمت می کشند تشکر و قدردانی می کنم. ظهور اسلام سبب شد تا شخصیت های علمی و ادبی بزرگی در جهان اسلام پرورش یابند و تمدن اسلامی در تاریخ جهان شکل بگیرد. ظرفیت و نبوغ بالای ایرانی در کنار سرشت پاک و اصالت مردم ایران زمین سبب شد بیشترین آثار در تولید محتوای علمی و ادبی به ویژه در قرن ۴ و ۵ هجری در ایران ایجاد شود و دانشمندان بزرگی همچون ابوریحان بیرونی فیلسوف بزرگ مشرق زمین، عالم اعلم میرداماد و سرآمد ریاضیات مهندسی و نجوم خواجه نصیرالدین طوسی، مفاخر بزرگی همچون ملاصدرا، شیخ بهایی ، ابونصر فارابی، خیام نیشابوری آثار ماندگاری خلق کنند. کتاب قانون ابن سینا بعد از ۷۰۰ سال هنوز به عنوان یک کتاب مرجع طب سنتی در دانشگاه های اروپایی تدریس می شود شاعران بزرگی همچون فردوسی، رودکی، شمس، مولوی ،عطار نیشابوری، سعدی و حافظ، نظامی گنجوی ،سنایی غزنوی و افراد زیاد دیگری با عمق نفوذ کلام و اشعار شان که برگرفته از حکمت اسلامی بود سبب تحول در ادب و فرهنگ مردم ایران زمین شود.

در این شتاب علمی و ادبی، سرزمین جرجان هم زادگاه مشاهیر بزرگی همچون حکیم اسماعیل جرجانی، علامه عبدالقاهر جرجانی و میرسید شریف جرجانی، حکیم میرفندرسکی و عارف نامی ترکمن مختومقلی فراغی شد.

در قرن ۵ امیر عنصرالمعالی کیکاووس بن وشمگیر کتاب قابوسنامه را با استفاده از تجربیات علمی و عملی چندین ساله خود بر مبنای آموخته های اسلامی در قالب پند هایی بسیار زیبا و شیوا به فرزندش گیلانشاه کتابت نمود و ما امروز برای تجلیل از این نام آور خطه جرجان زمین یک کنفرانس ملی برگزار کرده ایم تا هم به گذشته پربار خود که بزرگانی حکیم و با فرهنگ داشتیم افتخار کنیم و هم با سرمایه گرانقدر خود به سمت آینده ای روشن حرکت کنیم و به رشد و تعالی بهتری برسیم و این یک افتخار بزرگی است که مهد سرزمین مان پرورشگاه انسان های بزرگی بوده است این نامداران راه و رسم و آداب و فرهنگ و شیوه درست زندگی دنیایی و اخروی را برای ما بر اساس آموزه های ایرانی و اسلامی و با زبانی گویا آموختند که نمونه های آن در دنیا کم نظیر است.

و امروز باید برای رشد و تعالی و رسیدن به جایگاه والا در جهان به دو مسئله توجه بیشتری کنیم:

۱. نیروی انسانی عامل پیشرفت ماست.

۲. به تمدن نوین اسلامی بیندیشیم

در مورد اول: آنچه که در گذشته سبب شکل گیری پربار تاریخ تمدن اسلامی شد و آثار بزرگی را پدیدآورد سرمایه ارزشمندی به نام نیروی انسانی بود اگر در گذر تاریخ مان دانشمندان و مشاهیر بزرگی نبودند و آثار ارزشمندی از خود خلق نمی کردند تاریخ ما خالی از تمدن و فرهنگ بود آبروی تاریخ ما مرهون وجود انسان های تربیت یافته در مکتب اصیل ایرانی و اسلامی بوده است که نام ایران اسلامی را با آثار خود به جهان معرفی کرده اند و سبب اعتلای جایگاه کشورمان شده اند.

امروز باید به مهمترین سرمایه که همان نیروی انسانی است توجه بیشتری کنیم تا همچون گذشته انسان های بزرگی از دامن سرزمینمان پرورش یابد چرا که هرگونه تحول و تعالی جامعه از گذرگاه رشد و تعالی انسان می گذرد. سرمایه اصلی و مهم کشور ما منابع نفت و گاز و طلا و نقره و الماس نیست بلکه نسل های تربیت شده است که در این کشور زندگی می کنند و با علم و دانش و مهارت خود به مواد خام ارزش افزوده می دهند و با آثار خود سبب تکامل و رشد و تغییر جامعه می شوند.

 علم و دانش است که چرخ نیلوفری را به زیر می آورد درختت گر بار دانش بگیرد/ به زیر آوری چرخ نیلوفری را/ و چه خوش گفت فردوسی پاکزاد: به دانش گرای و بدو شو بلند/ اگر از بد نیابی گزند

در مورد دوم:

در قرن ۴ و ۵ تمدن اسلامی منشا تولید علم و محتوا در جهان بود اما با سقوط آندلس و حمله مغول به ایران دچار رکود شد و در دوره استعمار انگلیس در قرن ۱۹ میلادی بر شدت رکود آن افزوده شد. پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، بارقه های امید روشن شد و شتاب گرفت و ما امروز برای برون رفت و رشد شکوفایی آن و تعالی آن به سمت تمدن نوین اسلامی نیاز به انتخاب مسیر های نو و بهتری هستیم.

ما نباید مصرف کننده علم باشیم باید همچون گذشتگان تولید علم کنیم باید مرزهای دانش را در نوردیم همان کاری که ابوعلی سینا و عبدالقاهر جرجانی و خواجه نصیر در علم کرد و عطار و مولوی و غیره در فرهنگ و ادب ایرانی و اسلامی انجام دادند. علم مان همراه عمل و مهارت باید باشد چون عالم بی عمل همچون زنبور بی عسل است.

علم چندان که بیشتر دانی/ چون عمل درتو نیست نادانی

نظام آموزش و پرورش و نظام آموزش عالی ما امروز نیاز به یک خانه تکانی برای آموزش مهارت و تغییر یادگیری از حالت حافظه محور به مسئله محور دارد. یادگیری فردی باید جای خود را به یادگیری اجتماعی تغییر دهد کارهای گروهی، کارگاه های گروهی مسابقات عملی باید جایگزین روش های فردی شود. مقام معظم رهبری خیلی در سخنرانی اخیر خود به بحث مدرک گرایی انتقاد کردند و علم عملی و مهارتی حتی با تحصیلات کمتر را بالاتر از تحصیلات بالای دانشگاه بدون مهارت دانستند. البته علم آموزی ما باید همراه معنویت باشد چرا که علم قدرت می آورد و قدرت اگر بدون معنویت باشد سبب فساد میشود دروس دانشگاهی ما بخصوص دروس تخصصی و مهارتی باید با جهت گیری الهی تدریس شود و در این مسیر استاد می تواند همچون نور، هدایت گر در تربیت نسل جوان ما باشد. ما دکتر یا مهندس یا معلم و کارشناس بی تعهد و بی وجدان نمی خواهیم که فقط به مادیات و منافع شخصی فکر کند. علم بی تعهد بمب اتم و بمب شیمیایی می سازد و هیچ ارزشی ندارد علم بی تعهد کالای تقلبی تولید می کند و فقط به سود و منفعت مادی خود فکر می کند. در زمانهای گذشته حوزه و دانشگاه با هم در یک مکتب خانه بودند و خروجی آنها دانشمندانی بودند که در کنار تخصص، عالم و فقیه و مرجع بودند همچون خیام نیشابوری و شیخ بهایی و خواجه نصیرالدین طوسی.

وقتی در کنار علم ارزش های معنوی همچون اخلاص و ایثار و توکل ایمان باشد و ارزشهای اخلاقی همچون خیرخواهی گذشت کمک به همنوع راستگویی شجاعت تواضع و امید و اعتماد بنفس تربیت شود قطعا این علم ما را به سمت رشد و تعالی و تمدن نوین اسلامی حرکت می دهد و ما را برای جوامع مختلف الگو می سازد و ما را در جنگ نرم و جنگ ادراکی و شناختی دشمن که از همه جهت نسل هایمان را تحت هجمه قرار داده است پیروز میدان می کند.

در پایان از همه عزیزان به ویژه جناب آقای دکتر مستکین مسئول محترم فرهنگی سازمان یونسکو در ایران تشکر و قدردانی می کنم که پیگیر ثبت جهانی شخصیت عنصرالمعالی کیکاووس بن وشمگیر در سازمان یونسکو هستند و بزودی جشن ثبت جهانی آن را جشن خواهیم گرفت. از شهردار تلاشگر و فرهنگ دوست شهرمان از شورای محترم شهرمان که همراه ما بودند تشکر می کنم از همکاران محترم دانشگاهی از دبیر محترم علمی جناب آقای دکتر علی اصغر بیانی، دبیر محترم اجرایی دکتر رجبی از محقق گرامی آقای ابوذر خسروی که زحمات زیادی کشیدند و دلسوزانه برای برگزاری این مراسم زحمت کشیدند سپاسگزارم.

آرزومندم که نسل جدیدی تربیت کنیم تا تمدن ساز باشند و با تولید علم و دانش الگوی جهانیان شوند .

روح همه نام آوران ایران زمین شاد و به امید برگزاری کنفرانس بین المللی در همین راستا در شهر تاریخی گنبدکاووس



جرجانعنصرالمعالیگنبدکاووسقابوس نامهعلی اصغر بیانی