نگرشی نو در مفاد قاعده نفی سبیل و نسبت سنجی آن با اصل عدالت در روابط بین المللی

یکی از مسایلی که از آغاز موردتوجه اسلام بوده، تنظیم اصول و قواعد ارتباطات انسانی است. روابط میان ملل مسلمان وغیرمسلمان بخشی از این حوزه گسترده است. این روابط براساس دلایل عقلی و نقلی برمدار اصولی چون قسط و نفیسلطه کافر بر مسلمان استوار است. دراین میان، برخی فقیهان تلقی اثباتی از اصل نفی سبیل در کنار بعد سلبی آن را باعنایت به برخی از مستندات نقلی آن همچون روایت الاسلام یعلوا ولایعلی علیه موردتوجه قرار داده اند. ایشان بر این باور شده اند که تنظیم روابط بین المللی مسلمانان با اقوام و ملل غیرمسلمان باید به گونه ای رقم زده شود که همواره به برتریحقوقی مسلمان بر کافر بینجامد. به نظر می رسد چنین خوانشی از قاعده نفی سبیل با اصل قسط (یکی از پایه ای ترین اصولروابط بین الملل اسلامی) در تضاد است. این مقاله بررسی ابعاد این موضوع را برعهده گرفته و با اتخاذ رویکردی انتقادیدربرابر خوانش فقهی مذکور، تفسیری نو از قاعده نفی سبیل ارایه کرده که همسو با عدالت بین المللی است.