راهبردهای دفاعی-امنیتی ایران در تامین امنیت صنعت نفت جزیره خارگ در جنگ تحمیلی عراق علیه ایران

جزیره خارگ از منظر صادرات نفتی ایران در دوران جنگ تحمیلی عراق، یک پایانه مهم و بسیار استراتژیک محسوب می شد. بدین جهت از همان آغاز جنگ، رژیم بعثی عراق تلاش زیادی برای انهدام و غیرعملیاتی کردن آن داشت. حملات به پایانه های صادرات نفتی جزیره خارگ از مهر ۱۳۵۹ آغاز شد ولی حملات همه جانبه برای قطع صادرات نفتی در سال ۱۳۶۴ صورت گرفت. از آنجایی که پایانه صادراتی جزیره خارک مهم ترین پایانه صادراتی و تامین منابع درآمدی کشور بود و ۹۴ درصد صادرات نفتی از آنجا انجام می شد، اتخاذ راهبردهای دفاعی-امنیتی برای صنعت نفت خارگ امری حیاتی برای کشور می نمود. این مقاله به روش تحلیل تاریخی به دنبال پاسخ به این پرسش است که مهم ترین راهبردهای دفاعی-امنیتی برای حفظ امنیت تاسیسات نفتی خارگ در مقابله با حملات رژیم بعثی عراق و تداوم صادرات نفت چه بود؟ یافته های پژوهش نشان می دهد مجموعه ای از راهبردها و تاکتیک ها برای دفاع از امنیت سامانه های نفتی و تداوم صادرات صورت گرفت. ابتدا «ستاد راهبردی دفاع از خارک» با حضور نهادهای سیاسی، اقتصادی و نظامی تشکیل شد. ایجاد سازه های دفاعی، تاسیس پدافند دفاع هوایی جزیره، بهره گیری از پدافند عامل و غیرعامل، استفاده از گوی های شناور، تشکیل گروه امداد آتش نشانی، تغییر در مسیر نفت کش ها ازجمله راهبردها و تاکتیک های به کار گرفته شده در دوران جنگ بود که جزیره خارگ را به «جزیره پایداری» تبدیل و صادرات نفتی ایران از این جزیره را تداوم بخشید.