خدا همچون کنشگری اخلاقی (۱)

سال انتشار: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 25

فایل این مقاله در 30 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_HASPH-9-1_002

تاریخ نمایه سازی: 8 اردیبهشت 1403

چکیده مقاله:

این مقاله بخش نخست از پژوهشی مفصل درباره ی سرشت کنش گری خداوند را گزارش می کند. دو پرسش اصلی این پژوهش اینهاست: (۱) آیا خدا کنش گری اخلاقی است؟(۲) اگر آری، آیا اخلاق الاهی همان اخلاق انسانی است یا اخلاق الاهی کلا یا بعضا با اخلاق انسانی تفاوت دارد؟ در رابطه با پرسش نخست، نویسنده به بررسی سه نظریه ی رقیب زیر می پردازد: «خدا همچون کنش گری خودکامه»، «خدا همچون کنش گری مصلحت اندیش» و «خدا همچون کنش گری اخلاقی». در این پژوهش به سود ایده ی خدا همچون کنش گری اخلاقی، و علیه دو تلقی دیگر از سرشت کنش گری خداوند، استدلال خواهد شد. در رابطه با پرسش دوم، نویسنده از این نظریه دفاع می کند که اخلاق الاهی و اخلاق انسانی از حیث «محتوای هنجاری» هیچ تفاوتی با یکدیگر ندارند، هرچند از سایر جهات با یکدیگر تفاوت های چشم گیری دارند. بخش نخست این پژوهش که در این مقاله ارائه می شود پس از طرح کلیات و مباحث مقدماتی، به نظریه ی «خدا همچون کنش گری خودکامه» می پردازد و برخی از استدلال هایی را بررسی و نقد می کند که به سود این تلقی از سرشت خداوند اقامه شده یا می توان اقامه کرد. بخش های دوم و سوم این پژوهش که در قالب مقالاتی دیگر در شماره های آینده ی همین مجله انتشار خواهد یافت به شرح و بسط دو تلقی دیگر از سرشت خداوند می پردازد.

نویسندگان

ابوالقاسم فنائی

استادیار، دپارتمان فلسفه، دانشگاه مفید، قم، ایران.

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • سیاهه مناب ...
  • الف - منابع فارسی و عربی ...
  • ابن ترکه، صائن الدین. تمهید القواعد. قم: بوستان کتاب، ۱۳۹۳ ...
  • ابن عربی، محی الدین. فصوص الحکم. بیروت: دارالکتاب العربی، ۱۹۴۶ ...
  • الاشعری، ابوالحسن. اللمع فی الرد علی اهل الزیغ و البدع. ...
  • الباقلانی، ابوبکر. الانصاف فیما یجب اعتقاده و لایجوز الجهل به. ...
  • الطوسی، نصیر الدین، و جمال الدین الحلی. کشف المراد فی ...
  • الصدر، سید محمد باقر. بحوث فی علم الاصول: مباحث الحجج ...
  • حسینی طهرانی، سید محمد حسین. توحید علمی و عینی در ...
  • جامی، عبد الرحمن. الدره الفاخره فی تحقیق مذهب الصوفیه و ...
  • شریف الرضی، ابوالحسن. نهج البلاغه. قم: موسسه انصاریان للطباعه و ...
  • شهابی، محمود. رهبر خرد. تهران: کتابخانه خیام، ۱۳۳۹ ...
  • فنائی، ابوالقاسم. اخلاق دین شناسی: پژوهشی در باب مبانی اخلاقی ...
  • فنائی، ابوالقاسم. دین در ترازوی اخلاق: پژوهشی در باب نسبت ...
  • عبدالجبار، ابوالحسن. المغنی فی ابواب التوحید و العدل. جلد ۶. ...
  • مجلسی، محمد باقر. بحار الانوار. بیروت: موسسه الوفاء، ۱۴۰۳ق. ...
  • ب - منابع لاتین ...
  • Adams, Robert Merrihew. Finite and Infinite Goods: A Framework for Ethics. ...
  • Akyol, Mustafa. Reopening Muslim Minds: A Return to Reason, Freedom, and ...
  • Allison, Henry E. Kant’s Theory of Freedom. Cambridge: Cambridge University Press, ...
  • Austin, Michael W. “Divine Command Theory”, Internet Encyclopedia of Philosophy. ...
  • Beach, Bradley, and Matthew T. Powell, eds. Interpreting Abraham: Journeys to ...
  • Buckareff, Andrei, and Yujin Nagasawa, eds. Alternative Concepts of God: Essays ...
  • Chittick, William C. The Self-Disclosure of God: Principles of Ibn al-ʿArabī's ...
  • Chittick, William C. The Sufi Doctrine of Rumi. Bloomington: World Wisdom, ...
  • Dombrowski, Daniel A. A History of the Concept of God: A ...
  • Dworkin, Ronald. Law's Empire. Cambridge: Harvard University Press, ۱۹۸۶ ...
  • El-Bizri, Nader. “God: Essence and Attributes”, in The Cambridge Companion ...
  • Ezenweke, Elizabeth Onyedinma. Whose God is God? Exploring the Concept of ...
  • Goetz, Stewart. “The meaning of life”, in The Routledge Companion to ...
  • Hare, John, “Religion and Morality”, The Stanford Encyclopedia of Philosophy, Edward ...
  • Harris, Michael J. Divine Command Ethics: Jewish and Christian Perspectives. London: ...
  • Hourani, George F. Reason and Tradition in Islamic Ethics. Cambridge: Cambridge ...
  • Janik, Allan, and Stephen Toulmin. Wittgenstein's Vienna. New York: Simon and ...
  • Johnson, Robert and Adam Cureton, “Kant’s Moral Philosophy”, The Stanford Encyclopedia ...
  • Kars, Aydogan. Unsaying God: Negative Theology in Medieval Islam. Oxford: Oxford ...
  • Kirchin, Simon. “Thick and Thin Concepts”, International Encyclopedia of Ethics (۲۰۱۹): ۱-۱۰. ...
  • Korsgaard, Christine Marion. The Sources of Normativity. Cambridge: Cambridge University Press, ...
  • Lala, Ismail. Knowing God: Ibn ʿArabī and ʿAbd al-Razzāq al-Qāshānī’s Metaphysics ...
  • Levin, Michael. “Understanding the Euthyphro problem”, International Journal for Philosophy of ...
  • MacIntyre, Alasdair. “Which God Ought We to Obey and Why?”, Faith ...
  • Mackie, John. Ethics: Inventing Right and Wrong. London: Penguin, ۱۹۹۰ ...
  • Morvarid, Hashem. “The Muʿtazila’s Arguments against Divine Command Theory”, Religious Studies ۵۸, ...
  • Murphy, Mark. “Theological Voluntarism”, The Stanford Encyclopedia of Philosophy, Edward N. ...
  • Naik, Zakir. Concept of God in Major Religions. Riyadh: Dar-us-Salam Publications‎, ...
  • Plato. “Euthyphro”, in Five Dialogues. Trans. ‎George Maximilian Anthony Grube, ...
  • Quinn, Philip L. “The Recent Revival of Divine Command Ethics”, ...
  • Rahman, Fazlur. “The Qur'ānic Concept of God, the Universe and ...
  • Rawls, John. A Theory of Justice. Cambridge: Harvard University Press. ...
  • Reath, Andrews. Agency and Autonomy in Kant's Moral Theory: Selected Essays. ...
  • Sagi, Avi. “The Suspension of the Ethical and the Religious ...
  • Yazicioglu, Isra. “Engaging with Abraham and His Knife: Interpretation of ...
  • نمایش کامل مراجع