تبریز می اندیشد، چون روح دارد

شهرها هم می اندیشند؛ اندیشه برخی شهرها در بن بست تحولات و حوادث تاریخ از بین می برد و به فراموشی سپرده می شود، اما برخی هنر اندیشیدن را به گونه ای ذاتی و روحانی در خود دارند که حتی تاریخ توان توقف و جلوگیری از گسترش و قدرتگیری آن را ندارد. اندیشه تبریز از این جنس است . تبریز نتیجه کش و قوس و چالش میان شهر به عنوان یک مجموعه دست ساز و محیط طبیعی به عنوان بستر رشد با ویژگی های لطف و غضب توامان است . این شهر دارای لایه های هویتی عمیقی است که در نتیجه قرار گرفتن در جغرافیای ریاضی و نسبی ویژه و ارتباط اصیل و ارگانیگ میان مولفه های تشکیل دهنده آن زنده و پویا مانده است ؛ اما امروز با یک آنتی تز، یعنی ضرورتها و نیازهای توسعه نوین در قرن بیست یکم مواجه است . یکی از نشانه های اولیه از آثار مدرن، خود را در معماری شهری و آسیب های اجتماعی نمایان ساخته است . سازههای متراکم و آسیب های اجتماعی در حرکتی هماهنگ ، روح شهر بی گدا را می آزارند. نگارنده با هدف طرح بحث اولیه در این نوشتار، آسیب های اجتماعی و سبک تراکمی معماری تبریز را بهانه قرار داد تا به یک سوال بنیادی بپردازد اینکه »با توجه به ضرورتهای توسعه مدرن، تبریز چگونه می تواند با حفظ اصالت وجودی و ارگانیسم پویای همیشگی خود، در مسیر پیشرفت گام بردارد؟ به نظر می رسد، تبریز برای حفظ روح تمدنی اش، باید نمادها و نمودهای توسعه مدرن را در فرهنگ اصیل و ریشه دار خود هضم نماید. هرچند عملی نمودن این ایده، بسیار سخت و شاید در نظر برخی غیرممکن باشد، اما تبریز دارای ویژگی های تمدنی است که حاصل انباشت هنر، معماری ، اقتصاد، فرهنگ و تجارب تاریخی است که همواره ثابت نموده، توانایی بازتولید و هضم هر امر جدید و سخت را در ساختار وجودی خود دارد، بدون اینکه به مبانی و روح اصیل آن لطمه وارد شود.