نقش جریان های سیاسی زیدیه در جعل و تحریف روایات مهدوی

سال انتشار: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 45

فایل این مقاله در 34 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_HADITH-15-2_001

تاریخ نمایه سازی: 19 اسفند 1402

چکیده مقاله:

بررسی نقش جریان های سیاسی مدعی مهدویت می تواند به مشخص کردن مجعولات واردشده ازسوی سیاسیون به روایات مهدوی کمک کند و به پالایش هرچه بیشتر روایات این حوزه بینجامد. ظهور مدعیان مهدوی فراوان در زیدیه نشان از آن دارد که مهدویت در این جریان از کارکرد سیاسی پررنگی برخوردار بوده است. شواهدی از جعل و تحریف روایات مهدوی را می توان در این فرقه ردیابی نمود. مطالعه حاضر با بررسی منابع متقدم زیدیه و منابع حدیثی فریقین و مطالعه تاریخی سرگذشت مدعیان مهدویت در فرقه زیدیه، آن دسته از احادیث و ادعاهای مرتبط با مفاهیم و معارف مهدوی را که نیاز به تامل داشته و محل بحث بوده، شناسایی کرده و با رویکرد تحلیلی توصیفی، به دنبال ردیابی روایات جعلی است که توسط جریان سیاسی زیدیه جعل یا مورد تحریف واقع شده اند. داده های این مطالعه که براساس تاریخ ظهور مدعیان مهدویت در زیدیه دسته بندی شده، بیانگر گونه های فراوانی از جعل و تحریف در روایات و معارف مهدوی است که جریان های «زید بن علی» و «نفس زکیه»، از مهم ترین آن هاست. در این میان نقش جریان «نفس زکیه» بسیار پررنگ تر است. همچنین درباره روایات فضیلت آخرالزمانی طالقان و احادیثی با طرف «اسمه اسم نبی» گمان دست داشتن زیدیان در جعل آن می رود.

نویسندگان

سید مرتضی حسینی شیرگ

دانشجوی دکتری، گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

حسن نقی زاده

استاد، گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران (نویسنده مسئول)

محمد حسن رستمی

دانشیار، گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • منابعابن ابراهیم، احمد. (۱۴۲۳ق). المصابیح (عبدالله حوثیء، محقق). صنعاء: موسسه ...
  • ابن ابی اسامه، حارث بن محمد. (۱۴۱۳ق). بغیه الباحث عن ...
  • ابن ابی حاتم، عبدالرحمن بن محمد. (۱۲۷۱ق). الجرح و التعدیل. ...
  • ابن اثیر، علی بن ابی الکرم. (۱۴۱۷ق). الکامل فی التاریخ. ...
  • ابن بابویه، محمد بن علی. (۱۳۹۵ق). کمال الدین و تمام ...
  • ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی. (۱۳۸۶ق). الموضوعات. مدینه النبی: المکتبه ...
  • (۱۴۰۶ق). الضعفاء والمتروکون. بیروت: دارالکتب العلمیه ...
  • ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی. (۱۳۹۰ق). لسان المیزان. بیروت: ...
  • ابن حماد، نعیم. (۱۴۱۲ق). کتاب الفتن. قاهره: مکتبه التوحید ...
  • ابن حنبل، احمد بن محمد. (۱۴۲۱ق). مسند الامام احمد بن ...
  • ابن خلدون، عبدالرحمن. (۱۴۰۸ق). دیوان المبتدا والخبر فی تاریخ العرب ...
  • ابن سلیمان، احمد. (۱۴۲۴ق). حقائق المعرفه فی علم الکلام. صنعاء: ...
  • ابن طاووس، علی بن موسی. (۱۴۱۶ق). التشریف بالمنن فی التعریف ...
  • ابن عدی، ابو احمد. (۱۴۱۸ق). الکامل فی ضعفاء الرجال. بیروت: ...
  • ابن عراق الکنانی، نورالدین. (۱۳۹۹ق). تنزیه الشریعه المرفوعه عن الاخبار ...
  • ابن عساکر، علی بن الحسن. (۱۴۱۵ق). تاریخ دمشق. بیروت: دارالفکر ...
  • ابن غضائری، احمد بن حسین. (۱۳۶۴ق). الرجال. قم: دارالحدیث ...
  • ابن قولویه، جعفر بن محمد. (۱۳۵۶ش). کامل الزیارات. نجف اشرف: ...
  • ابن کثیر، اسماعیل بن عمر. (۱۴۰۸ق). البدایه و النهایه. بیروت: ...
  • ابن منظور، محمد بن مکرم. (۱۴۱۴ق). لسان العرب، بیروت: دارالفکر ...
  • ابوالفرج اصفهانی، علی بن الحسین. (بی تا). مقاتل الطالبیین. بیروت: ...
  • ابوریه، محمود. (۱۳۸۹ش). الاضواء علی السنه المحمدیه (سید محمد سید ...
  • اربلی، علی بن عیسی. (۱۳۸۱ق). کشف الغمه فی معرفه الائمه. ...
  • اشعری، ابوالحسن. (۱۴۰۰ق). مقالات الاسلامیین و اختلاف المصلین. ویسبادن آلمان: ...
  • اشعری، سعد بن عبدالله. (۱۳۶۰ق). المقالات و الفرق. چ۲. تهران: ...
  • البانی، محمد ناصرالدین. (۱۴۲۴ق). التعلیقات الحسان علی صحیح ابن حبان ...
  • (۱۴۲۰ق). تخریج احادیث فضائل الشام و دمشق لابی الحسن علی ...
  • (۱۴۱۲ق). سلسله الاحادیث الضعیفه و الموضوعه و اثرها السیئ فی ...
  • بخاری، محمد بن اسماعیل. (۱۴۲۶ق). کتاب الضعفاء. بی جا: مکتبه ...
  • بستی، محمد بن حبان. (۱۴۰۸ق). الاحسان فی تقریب صحیح ابن ...
  • (۱۳۹۶ق). المجروحین من المحدثین و الضعفاء و المتروکین. حلب: دارالوعی ...
  • بغدادی تمیمی، عبدالقاهر بن طاهر. (۱۹۷۷م). الفرق بین الفرق. بیروت: ...
  • بلاذری، احمد بن یحیی. (۱۴۱۷ق). جمل من انساب الاشراف. بیروت: ...
  • ترمذی، محمد بن عیسی. (۱۹۹۸م). سنن الترمذی. بیروت: دارالغرب الاسلامی ...
  • جلالی، مهدی، و شاطری احمدآبادی، محمدحسن. (۱۳۹۳ش). بررسی اعتبار روایت ...
  • حاکم نیشابوری، محمد بن عبدالله. (۱۴۱۱ق). المستدرک علی الصحیحین. بیروت: ...
  • حسین، جاسم. (۱۳۸۵ش). تاریخ سیاسی غیبت امام دوازدهمZ (محمدتقی آیت ...
  • حمیری، نشوان بن سعید. (۱۹۴۸م). الحور العین. قاهره: مکتبه الخانجی ...
  • خطیب بغدادی، ابوبکر احمد بن علی. (۱۴۲۲ق). تاریخ بغداد. بیروت: ...
  • دارقطنی، علی بن عمر. (۱۴۰۳ق). الضعفاء و المتروکون. مدینه: مجله ...
  • دانی، ابوعمرو. (۱۴۱۶ق). السنن الوارده فی الفتن و غوائلها والساعه ...
  • دیاری بیدگلی، محمدتقی، و سجادی، مریم سادات. (۱۳۹۷ش). نقش زیدیه ...
  • ذهبی، شمس الدین. (۱۴۲۷ق). سیر اعلام النبلاء. قاهره: دارالحدیث. ...
  • (۱۳۸۲ق). میزان الاعتدال فی نقد الرجال. بیروت: دارالمعرفه للطباعه و ...
  • (۱۴۱۹ق). تذکره الحفاظ. بیروت: دارالکتب العلمیه ...
  • رافعی قزوینی، عبدالکریم. (۱۴۰۸ق). التدوین فی اخبار قزوین. بیروت: دارالکتب ...
  • ربعی، علی بن محمد. (۱۹۵۰م). فضائل الشام و دمشق. دمشق: ...
  • سجستانی، ابوداود سلیمان بن الاشعث. (بی تا). سنن ابی داود. ...
  • سیوطی، جلال الدین. (۱۴۱۷ق). اللآلیء المصنوعه فی الاحادیث الموضوعه. بیروت: ...
  • شامی، فضیلت. (۱۳۶۷ش). تاریخ زیدیه در قرن دوم و سوم ...
  • طبرانی، سلیمان بن احمد. (بی تا). المعجم الاوسط. قاهره: دارالحرمین. ...
  • (۱۴۱۵ق). المعجم الکبیر. چ۲. قاهره: دارالنشر مکتبه ابن تیمیه. ...
  • (۱۴۰۵ق). المعجم الصغیر. عمان و بیروت: المکتب الاسلامی دار عمار ...
  • طبری، محمد بن جریر. (۱۳۸۷ق). تاریخ الطبری، چ۲. بیروت: دارالتراث ...
  • طبری آملی، محمد بن جریر. (۱۴۱۳ق). دلائل الامامه. قم: بعثت ...
  • طوسی، محمد بن حسن. (۱۳۷۳ش). رجال الطوسی. قم: موسسه النشر ...
  • (۱۴۲۰ق). فهرست کتب الشیعه و اصولهم و اسماء المصنفین و ...
  • عده ای از علما. (۱۴۲۳ق). الاصول السته عشر. قم: موسسه ...
  • عراقی، زین الدین. (۱۴۱۶ق). ذیل میزان الاعتدال. بی جا: دارالکتب ...
  • قاری، علی بن محمد. (۱۴۲۲ق). مرقاه المفاتیح شرح مشکاه المصابیح. ...
  • قاضی، وداد. (۱۹۷۴م). الکیسانیه فی تاریخ و الادب. بیروت: دارالثقافه ...
  • کشی، محمد بن عمر. (۱۴۰۹ق). رجال الکشی- اختیار معرفه الرجال. ...
  • گنجی، محمد بن یوسف. (۱۳۶۲ش). البیان فی اخبار صاحب الزمانZ. ...
  • موتسکی، هارالد، حدیث اسلامی؛ خاستگاه ها و سیر تطور، مقاله ...
  • مزی، یوسف بن عبدالرحمن. (۱۴۰۰ق). تهذیب الکمال فی اسماء الرجال. ...
  • مسعودی، علی بن حسین. (۱۴۰۹ق). مروج الذهب و معادن الجوهر. ...
  • مناوی قاهری، محمد المدعو. (۱۳۵۶ق). فیض القدیر شرح الجامع الصغیر. ...
  • نجاشی، احمد بن علی. (۱۳۶۵ش). رجال النجاشی. قم: موسسه النشر ...
  • نعمانی، ابن ابی زینب. (۱۳۹۷ق). الغیبه. تهران: نشر صدوق ...
  • نوبختی، حسن بن موسی. (۱۳۸۶ش). فرق الشیعه (محمدجواد مشکور، مترجم). ...
  • هارونی حسنی، یحیی بن الحسین. (۱۴۳۵ق). الافاده فی تاریخ الائمه ...
  • هیثمی، نورالدین. (۱۴۱۴ق). مجمع الزوائد و منبع الفوائد. قاهره: مکتبه ...
  • یاقوت حموی، یاقوت بن عبدالله. (۱۹۹۵م). معجم البلدان. بیروت: دار ...
  • ReferencesAbu al-Faraj Esfahani, A. (Beta). Magatehlo Taliban. Beirut: Dar al-Maramah. ...
  • Aburiah, M. (۱۹۶۹). Al-Adhawa Ala Al-Sunnah Al-Muhammadiyya (Syed Mohammad Seyed ...
  • Albani, M. (۱۹۹۱).Selsela al-Ahadit al-Mozoae, Riyadh: Dar al-Maarif. [In Arabic] ...
  • (۱۹۹۹). Fazaehel al-Sham and Damascus. Biju: Al-Ma'arif Library. [In Arabic] ...
  • (۲۰۰۳). Al-Taliqat Al-Hassan ebne Heabban, Jeddah: Dar Ba Wazir. [In ...
  • Ash'ari, A. (۱۹۷۹). Magalat eslamiien. Wiesbaden, Germany: Franz Steiss Publishing. ...
  • Ash'ari, S. (۱۹۴۱). Almagalat and Alferag. Ch۲. Tehran: Center for ...
  • Baghdadi Tamimi, A. (۱۹۷۷). Al-Farg bain al-Ferag. Beirut: Dar al-Afaq ...
  • Balazuri, A. (۱۹۹۶). Ansab al-Ashraf. Beirut: Dar al-Fakr. [In Arabic] ...
  • Bukhari, B. (۲۰۰۵). Al- Zoafa, Unplaced: Ibn Abbas library. [In ...
  • Busti, M. (۱۹۷۶). Al- Majrohin. Halab: Dar Al-Wai. [In Arabic] ...
  • (۱۹۸۷). Al-Ihsan. Beirut: Risala Foundation. [In Arabic] ...
  • Dani, A. (۱۹۹۵). Al-Sunan. Riyadh: capital city. [In Arabic] ...
  • Darqutani, A. (۱۹۸۲). Al- Zoafa. Madinah: Al-Jamaa Al-Islamiyya Journal, Madinah ...
  • Dhahabi, S. (۱۹۶۲). Mizah al-Eatedal. Beirut: Dar al-Marafa for printing ...
  • (۱۹۹۸). Tazkertol hoffaz. Beirut: Dar al-Kitab al-Alamiya. [In Arabic] ...
  • (۲۰۰۶). Saire aalam al-nobala. Cairo: Dar Al Hadith. [In Arabic] ...
  • Diari Bidgoli, M, Sajjadi, M. (۲۰۱۷). The role of Zaidiyyah ...
  • Ganji, M. (۱۹۰۸). Al-Bayan fi Akhbar Saheb al-Zaman. Tehran: Ahl ...
  • Gazi, V. (۱۹۷۴). Al-Kisanieh in history and literature. Beirut: Dar ...
  • Hakem Nishaburi, M. (۱۴۱۱ AH). Al-Mustadrak Ali Sahihin. Beirut: Dar ...
  • Hamiri, N. (۱۹۴۸). Al-Hoor Al-Ain, Cairo: Al-Khanji Library. [In Arabic] ...
  • Haruni Hosni, Y. (۲۰۱۳). Al-Afada. Saada: School of Ahl al-Bayt. ...
  • Haythami, N. (۱۹۹۳). Majma al-Zava'ed. Cairo: Al-Qudsi Library. [In Arabic] ...
  • Hossein, J. (۲۰۱۶). The Political History of the Absence of ...
  • Ibn Abi Hatam, A. (۱۸۵۴).al- Jarh al-Tadil. Hyderabad, Deccan: The ...
  • Ibn Abi Osamah, H. (۱۹۹۲).Bagit al-Bahes. Madinah: Center for the ...
  • Ibn Adi, A. (۱۹۹۷). al- Kamel. Beirut: Dar al-Kitab al-Alamiya. ...
  • Ibn Asaker, A. (۱۹۹۴). History of Damascus. Beirut: Dar al-Fekr. ...
  • Ibn Babwaih, M. (۱۹۷۵). Kamaluddin and Tamma Al-Neemat. Ch۲. Tehran: ...
  • Ibn Ghazaeri, A. (۱۹۴۴).al-Rejal ,Qom: Dar al-Hadith. [In Arabic] ...
  • Ibn Hajar Asqalani, A. (۱۹۷۰). Lesan al-Mizan. Beirut: Al-Alami Publishing ...
  • Ibn Hammad, N. (۱۹۹۱). Al-Fattan. Cairo: Al-Tawheed School. [In Arabic] ...
  • Ibn Hanbal, A. (۲۰۰۰). Musnad. Beirut: Risala Foundation. [In Arabic] ...
  • Ibn Ibrahim, A. (۲۰۰۲). Al-Masabih (Abdullah Houthi, researcher). Sana'a: Imam ...
  • Ibn Juwzi, A. (۱۹۶۶).al- Mozoat. Madinah al-Nabi: al-Maqabah al-Salafiyyah. [In ...
  • (۱۹۸۵).al- Zoafa. Beirut: Dar al-Kutub al-Alamiya. [In Arabic] ...
  • Ibn Kathir, I. (۱۹۸۷).al- Bedaia. Beirut: Dar Ehiya al-Trath al-Arabi. ...
  • Ibn Khaldoun, A. (۱۹۸۷). Diwan al-Mubtada and al-Khobar. Beirut: Dar ...
  • Ibn Manzoor, M. (۱۹۹۳). Lesan al- Arab, Beirut: Dar al-Fakr. ...
  • Ibn Quliwih, J. (۱۹۳۷). Kamel al-Ziyarat. Najaf Ashraf: Dar al-Mortazawieh. ...
  • Ibn Suleiman, A. (۲۰۰۳).Haqaiq al- Marefat. Sana'a: Imam Zayd Ibn ...
  • Ibn Tawoos, A. (۱۹۹۵). Al-Tashrif Balmenn fi Al-Tafrif Balfatn. Qom: ...
  • Ibn-Iraq Al-Kanani, N. (۱۹۷۸). Tanziyyah al-Sharia. Beirut: Dar al-Kitab al-Alamiya. ...
  • Iraqi, Z. (۱۹۹۵).Zail al-Mizan al-Eatedal. Biju: Dar al-Ketab al-Alamiya. [In ...
  • Jalali, M, Shatri Ahmedabadi, M. (۲۰۱۳). Examining the validity of ...
  • Kashshi, M. (۱۹۸۸). Rijal al-Kashi. Mashhad: Mashhad University Publishing House. ...
  • Khatib Baghdadi, A. (۲۰۰۱). History of Baghdad. Beirut: Dar al-Gharb ...
  • Manavi Qahiri, M. (۱۹۳۷). Faiz al-Qadir. Egypt: Al-Kubarah Commercial Library. ...
  • Masoudi, A. (۱۹۸۸). Moruj al-Dhahab. Ch۲. Qom: Dar al-Hajra. [In ...
  • Mezi, Y. (۱۹۷۹). Tahzeeb al-Kamal fi Asma al-Rijal. Beirut: Risala ...
  • Motsky, H. (۱۹۷۰) Islamic Hadith; Origins and the course of ...
  • Najashi, A. (۱۹۳۷). Rijal al-Najashi: Al-Nashar al-Islami Foundation, affiliated to ...
  • Nobakhti, H. (۲۰۱۶). Firaq al-Shia (Mohammed Javad Mashkoor, translator). Tehran: ...
  • Nomani, I. (۱۹۷۶). Algibat, Tehran: Sadouq Publishing. [In Arabic] ...
  • Qari, A. (۲۰۰۱). Marqaat Al-Mufatih. Beirut: Dar al-Fekr. [In Arabic] ...
  • Rafei Qazvini, A. (۱۹۸۷). Al-Tadawin fi Akhbar Qazvin. Beirut: Dar ...
  • Robii, A. (۱۹۵۰). Faza'i al-Sham and Damascus. Damascus: Al-Majma Al-Alami ...
  • Sajestani, A. (Beta). Sunan Abi Dawood ,Beirut: Al-Ashriya Library. [In ...
  • Shami, v. (۱۹۹۸). The history of Zaidiyyah in the second ...
  • Some scholars. (۲۰۰۲). Al-Asul al-Sata Ashar. Qom: Dar al-Hadith Foundation. ...
  • Suyuti, J. (۱۹۹۶).Al-Lali al-Masnoa, Beirut: Dar al-Kitab al-Alamiya . [In ...
  • Tabarani, S. (۱۹۸۴). al-Mujajm al-Saghir Amman and Beirut: Dar Ammar ...
  • (۱۹۹۴). Al-Mu'jam Al-Kabir, Ch۲. Cairo: Ibn Taymiyyah Publishing House. [In ...
  • (Beta). Al-Mujajm al-Awsat Cairo: Dar al-Harameen. [In Arabic] ...
  • Tabari Amoli, M. (۱۹۹۲). Dlael al- Imamate. Qom: Ba'ath. [In ...
  • Tabari, M. (۱۹۶۷). Tarikh al-Tabari, Ch۲. Beirut: Dar Altrath. [In ...
  • Tirmidhi, M. (۱۹۹۸). Sunan al-Tirmidhi, Beirut: Dar al-Gharb al-Islami. [In ...
  • Tusi, M. (۱۹۸۰). Rijal al-Tawsi ,Qom: Al-Nashar al-Islami Publishing House ...
  • (۱۹۹۹).Alfehrest. Qom: Star. [In Arabic] ...
  • Yaqut Hamvi, Y. (۱۹۹۵). Al-Baldan, Beirut: Dar Sader. [In Arabic] ...
  • نمایش کامل مراجع