تصویرپردازی از تاسیس مناطق ویژه گردشگری در ایران و کارکردهای آن در استقرار حکمرانی مطلوب سرزمینی

مقاله حاضر به لحاظ ماهیت اکتشافی؛ از نظر هدف، کاربردی و مبتنی بر روش توصیفی-تحلیلی است. روش گردآوری اطلاعاتنیز به شیوه اسنادی-کتابخانه ای بوده است. پژوهش پیشرو مترصد پاسخگویی به این سوال است که اساسا چرا فرآیند پیمایشتوسعه محلی، منطقه ای و ملی در ایران از اثربخشی و کارآیی پایین رنج می برد و جهت نیل به حکمرانی مطلوب بر و در سرزمینچه باید کرد؟یافته های پژوهش حکایت از آن دارد که وسعت سرزمین ایران، موقعیت کم نظیر در نقشه جغرافیا، تنوع اقلیمی، گیاهی وجانوری در کنار جوامع بومی توانمند با ضریب سواد بالای نود درصد، شرایط لازم برای بازطراحی و سازماندهی نوین فضا و عبوراز اقتصاد رانتی نفت را پیشروی سپهر حکمرانی ایران قرار داده است که در صورت فهم صحیح از این قابلیت ها و کاهشمعتنابهی از تولیگری و تمرکزگرایی سیاسی-اداری، می توان شاهد استقرار الگوی توسعه نیمه متمرکز، توسعه متوازن منطقه ای،کاهش رقابتهای قومی و محلی، استقرار حکمروایی مشارکتی و توسعه پایدار شهری و روستایی در کشور باشیم. پیشنهادعملیاتی در این پژوهش نیز مناطق ویژه گردشگری، به عنوان گونه جدیدی از توزیع فضایی قدرت و شکل بدیع از سازماندهیسیاسی-اداری فضا مبتنی بر اصل مزیت نسبی و با هدف حکمرانی مطلوب سرزمینی است که میتواند تاثیرات شگرف در ادخالفرهنگی، انبساط اجتماعی، رشد اقتصادی، پایداری زیستی و انقطاع زنجیره آسیب های ناشی از فقر ایفا نماید. این ایده که مطابقبا اکولوژی و جغرافیای ایران است، هم میتواند مشارکت جوامع بومی و محلی را در فرآیند توسعه تسهیل و تضمین نماید و ازاین جهت به تحقق اقتصاد مردمی بیانجامد و هم میتواند نقش سیاسی-اداری که در بعضی شهرستانهای فعلی کشور، ضدتوسعه،سیاست زده، غیرعلمی، واپس گرا و ناکارآمد است را بازستانده و با اعطا نمودن سایر نقش های دارای مزیت نسبی و غیرسیاسی،اعم از اقتصادی، خدماتی و گردشگری، زمینه توسعه پایدار منطقه ای و برخورداری بیشتر را فراهم سازد.