امکان سنجی تحلیلی جانمایی کاربری موزه در فرآیندباززنده سازی بناهای تاریخی بر اساس انطباق الگوهای زیستی و زیبایی شناختی و استفاده از نظریه نحوه فضا (نمونه موردی: خانه تاریخی دایره اسقفی اصفهان)

سال انتشار: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 87

فایل این مقاله در 22 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_CIOMUS-1-1_001

تاریخ نمایه سازی: 3 بهمن 1402

چکیده مقاله:

در الگوی جامع توسعه پایدار، شهرها و بناهای تاریخی و معضلات پیرامون آن و چگونگی ارزش گذاری و باززنده سازی آن ها از اهمیت بالایی برخوردار است. توسعه پایدار، بافت تاریخی هر شهر را مهم ترین مرکز فرهنگی شهر می داند و هدف دارد الگوی توسعه شهر را بر مبنای مسائلی ازجمله تعاملات انسانی، رفتارها و هنجارها، فرهنگ، هنر و درک زیبایی شناسانه و حافظه تاریخی بنیان گذارد. در این راستا، بازشناخت هستی های ارزشی شهرهای تاریخی هم در مقیاس جامعیت های شهری هنوز پای بر جا و چه در مقیاس محله ها و عناصر ارزشمند تاریخی که درون آن اسباب زندگی خانواده ها و فردها و گروه های اجتماعی بومی را فراهم می آورند، برای ارزیابی درست آنچه امروز تجربه می کنیم و حفاظت از آن ها به مثابه ثروتی فرهنگی، امری ضروری است.در شهرهای تاریخی کشور ایران خانه های تاریخی واجد ارزش بسیاری وجود دارد که باوجود تنوع و ابتکاری که در ساختار و ساختمان هر یک به کاررفته، در هر اقلیم از هویتی مشترک و ناگسستنی برخوردارند. این خانه ها به صورت ارگانیک بافت های تاریخی را غنا بخشیده و مهم ترین نقش را در یکپارچگی آن ها ایفا کرده اند. تاکنون مطالعه ی جامعی در راستای شناخت الگوهای ساخت و ظرفیت های درونی و بیرونی این خانه ها آن ها انجام نشده و با فرسایش و تخریب روزافزون آن ها، نظام معماری و ساختمانشان به سرعت در حال زوال و فراموش شدن است. حال مطالعه ی چندوجهی این بناها به منظور بازشناخت الگوهای ساخت خانه به عنوان ابتدایی ترین کانون رشد و پرورش افراد، با تکیه بر نمونه های ارزشمند برجای مانده که بیشترشان قدمت قاجاری و پهلوی دارند و استفاده مجدد و یا ارتقاء و تطبیق این الگوها با زندگی مدرن، امری بسیار ضروری است.    در این پژوهش خانه تاریخی دایره اسقفی اصفهان با روش تحلیلی-توصیفی و به عنوان الگو، از نظر مولفه های اقلیم، فرهنگ، هندسه و شکل و عناصر معماری و سازه ای که مبنای الگوهای ساخت این خانه هستند، مورد پژوهش، مطالعه و بررسی قرار گرفت. در بخش تحلیل معماری از نظریه نحو فضا(Space Syntax)  و الگوهای شناخت ساختار معماری استفاده شد و درنهایت هر مولفه با استانداردهای کاربری موزه تطبیق داده شد. در پایان راهکارهایی ارائه شد که رابطه دوسویه کاربری موزه و ساختار یک خانه تاریخی بتواند در راستای بهبود کیفی و عملکردی هر دو شکل گیرد، در راستای ارتقای کیفی پویا باشد و بخش مهم و کارآمدی از الگوی کلان توسعه پایدار شهری را فراهم آورد.

کلیدواژه ها:

بناهای تاریخی ، کاربری موزه ، الگوهای زیستی و زیبایی شناختی معماری ، نحو فضا

نویسندگان

سید اکبر شفائی

کارشناسی ارشد مرمت و احیای بناها و بافتهای تاریخی، موسسه فرهنگی موزه های بنیاد، موزه هنر جهان

علی نوری ممر آبادی

کارشناسی ارشد علوم ارتباطات، پژوهشگر آزاد