تطبیق وحدت وجود در فصوص الحکم ابن عربی و مثنوی معنوی و انعکاس ان در نقوش تزیینی معماری صفویه

سال انتشار: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 70

فایل این مقاله در 21 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_ISLART-20-50_025

تاریخ نمایه سازی: 23 دی 1402

چکیده مقاله:

وحدت متعالی ادیان بر آن است که ادیان دارای دو بعد ظاهری و باطنی اند و هرچند در ظاهر متعددند، در باطن واحدند. ابن عربی از برجسته ترین عرفای عالم اسلام و بنیان گذار عرفان نظری است که اصطلاحات گوناگون و پراکنده عرفان را گرد آورده و با نبوع سرشار خود و براساس تجارب و مشاهدات عرفانی خویش، مباحثی متعدد برآن افزوده است. بسیاری از عارفان پس از وی و معاصر وی تحت تاثیر عرفان او بوده­اند؛ حتی این تاثیر و نفوذ در آراء و اندیشه های مولانای بزرگ نیز تجلی یافته است؛ به طوری که مفسران، مثنوی را تفسیر کامل مکتب ابن عربی می دانند. این وحدت عرفانی در هنر اسلامی به ویژه معماری در بخش تزئینات مشهود است. پژوهش حاضر به بررسی تطبیقی وحدت ادیان در دو اثر و تاثیرپذیری مولوی از ابن عربی پرداخته است و وحدت در تزئینات معماری صفویه را بررسی کرده است. در نظر ابن عربی، وجود، واحد و از آن خداست و هر آنچه هست، تجلیات و ظهورات حق است. مولانا، نیز مثنوی را وحدت می داند که هرچه غیر آن وجود دارد بتی بیش نیست. در مورد دین، نیز هر دو اندیشمند به وحدت ادیان معتقدند. ابن عربی می گوید: الحب دینی، مولانا نیز مذهب عشق را از همه دین ها جدا و مخصوص عارفان و عاشقان می داند. در تزئینات معماری صفویه در نقوش گیاهی، هندسی و مقرنس کاری می تواند نمودهای وحدت را مشاهده کرد.اهداف پژوهش:بررسی تطبیق وحدت وجود در فصوص الحکم ابن عربی و مثنوی معنوی مولانا.بررسی وحدت وجود در تزئینات معماری دوره صفویه.سوالات پژوهش:مقوله وحدت وجود در فصوص الحکم ابن عربی و مثنوی معنوی مولانا چه شباهت ها و تفاوت هایی دارد؟وحدت وجود در تزئینات معماری دوره صفویه چگونه بازتاب یافته است؟

نویسندگان

معصومه علیکاهی

دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده علوم انسانی، واحد ساوه، دانشگاه آزاد اسلامی، ساوه، ایران

رضا فهیمی

استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده علوم انسانی، واحد ساوه، دانشگاه آزاد اسلامی، ساوه، ایران

منیژه فلاحی

استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده علوم انسانی، واحد ساوه، دانشگاه آزاد اسلامی، ساوه، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • آملی، شیخ حیدر. (۱۳۶۸). جامع الاسرار و منبع الانوار، ترجمه: ...
  • ابن عربی، محی الدین. (۱۳۸۸). ترجمه فتوحات مکیه، ترجمه و ...
  • ابن عربی، محی الدین. (۱۳۸۳). جهان در پناه یازده اسم ...
  • ابن عربی، محی الدین. (۱۳۳۶). افشاءالدوائر للشیخ الاکبر محیی الدین ...
  • امینی نژاد، علی. (۱۳۸۷). آشنایی با مجموعه عرفان اسلامی، کلیات: ...
  • پارسا، خواجه محمدبن محمد. (۱۳۶۶). شرح فصوص الحکم، تهران: مرکز ...
  • جندی، مویدالدین. (۱۳۸۱). شرح فصوص الحکم، صححه و علق علیه ...
  • شبستری، شیخ محمود. (۱۳۹۴). گلشن راز، تهران: انتشارات سخن ...
  • شهیدی، سید جعفر. (۱۳۸۰). شرح مثنوی شریف، تهران: علمی و ...
  • شیمل، آن ماری. (۱۳۷۷). ابعاد عرفانی اسلام، ترجمه عبدالرحیم گواهی، ...
  • جوادی آملی، عبدالله. (۱۳۷۵). شرح حکمت متعالیه، قم: اسرار ...
  • دینانی، ابراهیم. (۱۳۹۶). نیایش فیلسوف، تهران: انتشارات سخن ...
  • عفیفی، ابوالعلاء. (۱۳۸۰). شرحی بر فصوص الحکم، ترجمه: نصرالله حکمت، ...
  • فروزانفر، بدیع الزمان. (۱۳۷۵). رساله در تحقیق احوال و زندگانی ...
  • فناری، شمس الدین محمدبن حمزه. (۱۳۸۶). ترجمه مصباح الانس حمزه ...
  • کاشانی، عزالدین. (۱۳۸۸). مصباح الهدایه، به تصحیح جلال الدین همایی، ...
  • کاشانی،کمال­الدین عبدالرزاق. (۱۳۹۶). مجموعه مقالات. تهران: علمی ...
  • موحد، محمد؛ علی، موحد. (۱۳۸۵). فصوص الحکم ابن عربی، تهران: ...
  • مطهری، مرتضی. (۱۳۹۷). شرح مبسوط منظومه، تهران: انتشارات صدرا. ...
  • ملاصدرا، صدرالمتالهین. (۱۳۶۶). رسائل فلسفی، تهران: نشر حکمت ...
  • همتی، همایون. (۱۳۷۵). کلیات عرفان اسلامی. تهران: انتشارات امیرکبیر ...
  • هوشیار، هما. (۱۳۹۵). وحدت وجود در مثنوی معنوی (دانشجوی دکترای ...
  • یثربی، یحیی. (۱۳۹۴). عرفان و تصوف. تهران: انتشارات بوستان کتاب ...
  • امینی بدر، فدرا؛ زوار، جلال. (۱۳۹۵). «بررسی نقش وحدت گرایی ...
  • دواتگر زیبا، اسحق. (۱۳۹۸). وجود اصل وحدت و کثرت در ...
  • نمایش کامل مراجع