ارائه مدل تجربی جدید برای تخمین مدول دگرشکل پذیری توده سنگ (مطالعه موردی: سد خرسان ۲)

مدول تغییر شکل پذیری سنگ ها در طراحی بسیاری از سازه های سنگی مثل پی ها و یا حفریات زیرزمینی استفاده می شود؛ تعیین این ویژگی از جمله مباحث مهم در زمین شناسی مهندسی محسوب می شود. حضور ناپیوستگی ها در سنگ به عنوان عاملی مهم و تاثیرگذار در مدول تغییر شکل پذیری سنگ شناخته شده است. روش هایی که جهت تعیین مدول تغییرشکل پذیری به صورت مستقیم استفاده می شوند، عمدتا پرهزینه و زمان بر می باشند، ازاین رو سعی بر تخمین مدول تغییرشکل پذیری با استفاده از روش های غیرمستقیم می شود. در اکثر پژوهش هایی که تعیین مدول تغییرشکل پذیری به صورت غیرمستقیم انجام گرفته است، از سیستم های طبقه بندی توده سنگ به منظور تخمین مدول تغییر شکل پذیری استفاده شده است. در این پژوهش سعی بر ارائه رابطه ای جهت تخمین مدول تغییر شکل پذیری توسط پارامترهای ژئومکانیکی سنگ است، بدین منظور روی ۸۸ نمونه از داده های آزمایش دیلاتومتری در ساختگاه سد خرسان۲ با استفاده از نرم افزار SPSS مطالعات آماری انجام شده و برای انتخاب مدل رگرسیونی مناسب از شاخص های آماری متداول استفاده شده است. از این رو، ابتدا داده های موجود در نرم افزار SPSS تحلیل حساسیت و مهمترین پارامترهای تخمین گر مدول های دیلاتومتری، شناسایی شدند. سپس، از روش های مختلف تخمین، برای تخمین این مدول ها کمک گرفته شد. نتایج حاصله حاکی از برتری نسبی اعتبار مدلهای برازش شده رگرسیون غیر خطی نسبت به نوع خطی می باشد. به دنبال مدل چند متغیره غیر خطی ترکیبی به همراه مدول الاستیسیته دینامیکی، مدل چند متغیره غیر خطی توانی، مدل چند متغیره غیرخطی ترکیبی، مدل چند متغیره غیر خطی نمایی و مدل چند متغیره خطی، در مراحل بعدی اعتبار قرار گرفته شد. درنهایت با استفاده از رگرسیون گیری چندمتغیره رابطه ای متشکل از پارامترهای ژئومکانیکی توده سنگ و مدول الاستیسیته دینامیکی، با ضریب تعیین ۸۶۵/۰، به عنوان رابطه بهینه جهت تخمین مدول تغییر شکل پذیری برگزیده شد.