درک تاریخ و فلسفه آن در پرتو قرآن: ممیزه تاریخ نگاری ابن خلدون
محل انتشار: پژوهشنامه تاریخ، دوره: 7، شماره: 28
سال انتشار: 1391
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 76
فایل این مقاله در 18 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_HISTO-7-28_002
تاریخ نمایه سازی: 29 آذر 1402
چکیده مقاله:
در میان فلاسفه و مورخان اسلامی، ابن خلدون فیلسوف، مورخ و جامعهشناس مسلمان تونسی قرن هشتم هجری شخصیتی است که تلاش کرد فلسفه و تاریخ را در پرتو قرآن تبیین و تفسیر کند. از نظر وی عقل از درک و فهم بسیاری از صفات الهی، توحید، مسائل فلسفه الهی و مابعدالطبیعه قاصر است. وی در عین نفی عقلانیت مطلق، عقلانیت تاریخی را جایگزین آن می کند و از این رو فلسفه او تبدیل به فلسفه تاریخ میشود. ابن خلدون با رد نظرات سهگانه مطرح «ذاتگرایی پیشینی» ارسطو و پیروانش، و «نومینالیزم خدامحور» اشاعره و «نومینالیزم انسان محور» عصر مدرن، نظرگاه جدیدی به نام «ذات گرایی پسینی» ابداع میکند و در پارادیم ابداعی خود، «علم عمران» را پیشنهاد میکند که معنا و مفهوم و جایگاهی ممتاز در تفکرات این فیلسوف برجسته مسلمان دارد. مقاله حاضر با روش کتابخانهای و رویکرد توصیفی و تحلیلی انجام شده و با تبیین و تحلیل موضوعات فوقالذکر به صورت مبسوط و مستدل و با تکیه بر آثار وی (مقدمه و العبر)، نشان میدهد که ابنخلدون اولین فیلسوف و مورخی است که توفیق یافته بحثهای فلسفی و نظریات خود را در پرتو قرآنبه صورت وسیع و ساختارمند در درک و فهم تاریخ و فلسفه تاریخ به کار گیرد.
کلیدواژه ها: