اثر رژیم های آبیاری و کاربرد بقایای جو، زئولیت و پلیمر سوپرجاذب بر راندمان مصرف آب و عملکرد علوفه ذرت و سورگوم در کشت دوگانه در شرایط حداقل خاک ورزی

به منظور بررسی اثر رژیم های مختلف آبیاری و کاربرد بقایای جو، زئولیت و پلیمر سوپر جاذب بر عملکرد علوفه و راندمان مصرف آب ذرت و سورگوم در کشت دوگانه و در شرایط حداقل خاک ورزی، آزمایشی به صورت فاکتوریل اسپیلت در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار به مدت دو سال (۱۳۹۲-۱۳۹۱) در ایستگاه تحقیقات کشاورزی جوپار کرمان انجام شد. رژیم آبیاری در دو سطح شامل تیمار آبیاری نرمال (آبیاری بر اساس ۷۰ میلی متر تبخیر از طشت تبخیرکلاس A) و تنش رطوبتی (آبیاری بر اساس ۱۴۰ میلی متر تبخیر از طشت تبخیرکلاس A) و تیمارهای نوع گیاه شامل ذرت و سورگوم به صورت فاکتوریل و به عنوان عامل اصلی در نظر گرفته شدند. تیمارهای ترکیبی بقایای جو، زئولیت و پلیمرسوپر جاذب در۵ سطح به عنوان عامل فرعی به شرح زیر بودند: ۱- ۵/۴ تن بقایا +۱۰ تن زئولیت در هکتار (ZR) ۲- ۵/۴ تن بقایا + ۶۰ کیلوگرم پلیمر سوپر جاذب در هکتار(SR) ۳- ۵/۴ تن بقایا + ۵ تن زئولیت +۳۰ کیلوگرم سوپر جاذب در هکتار (ZSR) ۴- ۵/۴ تن بقایا در هکتار (R) ۵- تیمارشاهد (C). براساس نتایج به دست آمده عملکرد علوفه تر و خشک ذرت به ترتیب ۱۷/۶۲ و ۰۳/۱۴ تن در هکتار بود، در حالی که عملکرد علوفه تر و خشک برای سورگوم در چین اول به ترتیب ۶/۴۷ و ۲۹/۹ تن در هکتار و در مجموع دو چین ۶۲/۶۶ و ۲۲/۱۳ تن در هکتار بود. در هر دو گیاه تحت تنش خشکی، راندمان مصرف آب و عملکرد علوفه به ترتیب افزایش و کاهش نشان داد. راندمان مصرف آب برای علوفه تر و خشک ذرت به ترتیب ۳۱/۶ و ۴۲/۱کیلوگرم بر مترمکعب آب و برای سورگوم ۰۶/۵ و۰۱/۱ کیلوگرم بر متر مکعب آب به دست آمد. کاربرد ۱۰ تن زئولیت به همراه ۵/۴ تن در هکتار بقایای جو، در سورگوم با تولید ۰۷/۷۲ تن در هکتار علوفه تر (مجموع دو چین) و راندمان مصرف آب ۴۴/۵ کیلوگرم بر مترمکعب آب و در ذرت با تولید ۹/۶۶ تن در هکتار علوفه تر و راندمان مصرف آب ۸/۶ کیلوگرم بر مترمکعب آب بیشترین مقدار را داشت. تنش رطوبتی درصد پروتئین خام علوفه را افزایش و کاربرد زئولیت درصد پروتئین خام را کاهش داد. بر اساس نتایج این بررسی برای کشت دو گانه در منطقه معتدل جوپار کرمان در آخر فصل بهار و اول فصل تابستان، کشت ذرت در شرایط حداقل خاک ورزی همراه با کاربرد ۱۰ تن زئولیت و ۵/۴ تن در هکتار بقایای جو توصیه می شود.