ارزیابی برخی خصوصیات جوانه زنی بذر و بنیه گیاهچه ارقام مختلف چغندرقند با آزمون پیری تسریع شده

به­ منظور ارزیابی برخی خصوصیات مرتبط با جوانه ­ز­­نی بذر و بنیه گیاهچه شش رقم چغندرقند تک جوانه ­ای با آزمون پیری تسریع شده، پژوهشی به ­صورت فاکتوریل۶×۴ (۶ رقم و ۴ اندازه بذر) با چهار تکرار برپایه طرح کاملا تصادفی در آزمایشگاه تجزیه کیفی بذر موسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال کرج در سال۱۳۹۸ اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل ارقام توکان (Toucan)، دوروتیا (Doreata)، رستا (Rasta)، تربت (SBSI۰۰۴)، پارس (SBSI۰۰۵) و شریف (SBSI۰۰۶) و اندازه­های پهنای بذر۲، ۳، ۳/۲۵ و ۳/۵ میلی متر بودند. با انجام آزمون جوانه زنی استاندارد پس از پیری تسرع شده بذرها، درصد جوانه زنی نهایی، درصد گیاهچه ­های عادی، متوسط زمان جوانه ­زنی، سرعت جوانه زنی، ضریب یکنواختی جوانه زنی، وزن خشک و طول گیاهچه و شاخص­ های وزنی و طولی بنیه گیاهچه تعیین شدند. نتایج نشان داد، اثرمتقابل رقم× اندازه بذر برای تمامی خصوصیات اندازه ­گیری شده معنی ­دار بود. بالاترین درصد جوانه­ زنی نهائی و گیاهچه ­های عادی به بذرهای با اندازه ۳/۵ میلی ­متر رقم شریف تعلق داشت.همچنین، بذرهای رقم تربت با اندازه بذر۳/۵ میلی ­متر، دارای بیشترین سرعت جوانه ­زنی و کمترین متوسط زمان جوانه ­زنی بودند. بذرهای اندازه۲ و ۳ میلی­ متر رقم شریف، بالاترین ضریب یکنواختی جوانه­ زنی را داشتند. بالاترین وزن خشک گیاهچه به بذرهای ارقام رستا و دوروتیا با اندازه۳/۵ میلی­ مترتعلق داشت. بذرهای رقم رستابا اندازه ۳/۵ میلی ­متر نیز از بیشترین طول گیاهچه برخوردار بودند. بذرهای با اندازه ۳/۵ میلی­ متر رقم­ های پارس، رستا و توکان دارای بالاترین شاخص وزنی بنیه گیاهچه و بیشترین شاخص طولی بنیه گیاهچه در اندازه ۳/۵ و ۳/۲ میلی ­متر رقم تربت و اندازه ۳/۵ میلی ­متر رقم شریف مشاهده شد. به­ طورکلی بذرهای رقم شریف و اندازه بذر۳/۵ میلی متر از قابلیت جوانه ­زنی بذر بیشتر و بنیه گیاهچه قوی­تری برخوردار بودند.