بررسی اثر باکتریهای افزاینده رشد بر ویژگیهای تغذیهای دانه گندم به روش فراتحلیل

از دیرباز تا کنون پژوهشهای زیادی در رابطه با تاثیر باکتری های افزاینده رشد گیاه (PGPR) بر وضعیت تغذیهای گیاهان مختلف و بویژه گندم (Triticum aestivum L.) انجام شده است. با توجه به گستردگی و پراکندگی در نتایج آزمایش ها، در این مطالعه از روش فراتحلیل (متاآنالیز) برای تلفیق و تحلیل مجدد نتایج و رسیدن به یک نتیجه واحد استفاده شد. به این منظور مقالههای علمی پژوهشی انتشار یافته در سراسر جهان در ارتباط با تاثیر PGPR بر غلظت مواد مغذی شامل عناصر پرمصرف (نیتروژن، فسفر و پتاسیم)، کم مصرف (روی، آهن و منگنز) و پروتئین دانه گندم در دو شرایط گلدانی و مزرعهای گردآوری شده و پس از استخراج داده ها، به روش فراتحلیل مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که در مجموع استفاده از PGPR افزایش حدود ۱۵ تا ۴۲ درصدی عناصر پرمصرف، ۲۲ تا ۸۳ درصدی عناصر کممصرف و ۲۰ درصدی پروتئین دانه را به دنبال داشت. کاربرد این باکتریها در هر دو شرایط گلدانی و مزرعهای بر صفات مورد بررسی اثر مثبت داشته و تنها در جذب عناصر نیتروژن، روی و آهن اختلاف معنیداری بین این دو شرایط مشاهده شد. بهطوری که اثر مثبت آن در صفات مذکور در شرایط گلدانی بهترتیب حدود ۱۵، ۹۵ و ۸۰ درصد و در شرایط مزرعهای بهترتیب ۲۱، ۳۶ و ۲۳ درصد بود. درمجموع علیرغم تفاوتهایی که در اندازه اثر PGPR در شرایط متفاوت آزمایشی وجود داشت، نتایج حاکی از اثر مثبت این باکتریها بر وضعیت تغذیهای دانه گندم در هر دو شرایط گلدانی و مزرعهای بود.