القای مقاومت سیستمیک در گیاه گوجه فرنگی با استفاده از جدایه غیر بیماریزای فوزاریوم علیه بیماری پژمردگی فوزاریومی گوجه فرنگی ناشی از قارچ Fusarium oxysporum f. sp. lycopersici در شرایط گلخانه (مقاله ی انگلیسی)

بیماری پژمردگی فوزاریومی گوجه فرنگی به وسیله قارچ Fusarium oxysporum f.sp. lycopersici ایجاد شده و یکی از بیماری های مهم آوندی گوجه فرنگی است که خسارت قابل توجهی به محصول گوجه فرنگی در مزرعه و گلخانه وارد می نماید. در این تحقیق امکان کنترل این بیماری توسط جدایه غیر بیماری زای F. oxysporum در شرایط آزمایشگاه و گلخانه مورد بررسی قرار گرفت. جدایه فوزاریوم غیر بیماری زا در شرایط آزمایشگاه با استفاده از روش کشت متقابل، هیچگونه تاثیری بر کاهش رشد شعاعی قارچ بیمارگر روی محیط کشت PDA نداشت. تاثیر جدایه مذکور در شرایط گلخانه با استفاده از دو روش مایه زنی ریشه (root dip) و آلودگی خاک مورد ارزیابی قرار گرفت. در روش اول، ریشه نشاء های سه هفته ای گیاه گوجه فرنگی رقمBeliy naliv-۲۴۱  حساس به نژاد یک به مدت نیم ساعت در سوسپانسیون ۱۰۶ اسپور در میلی لیتر جدایه فوزاریوم غیر بیماری زا قرار داده شد و سپس در داخل گلدان نشاء گردیدند. بعد از یک هفته دوباره گیاهچه ها از خاک خارج و ریشه آنها با سوسپانسیون اسپور قارچ بیمارگر در غلظت و زمان مذکور مایه زنی و در خاک گلدان ها کشت و در شرایط گلخانه نگهداری شدند. در روش دوم بذور گوجه فرنگی رقم ذکر شده در خاکی که اسپور فوزاریوم غیر بیماری زا به ازای هر گرم خاک گلدان یک دهم میلی لیتر از سوسپانسیون اسپور ۱۰۶ به آن اضافه شده بود کشت (به ازای هر گلدان یک لیتری ۱۰۰ میلی لیتر) و بعد از سه هفته به داخل خاک گلدان های آلوده به قارچ بیمارگر (یک دهم میلی لیتر از سوسپانسیون اسپور ۱۰۶ در هر گرم خاک) منتقل شدند. آزمایش در قالب طرح کامل تصادفی با شش تکرار انجام شد. از دو سری تیمار شاهد به ترتیب با آب مقطر سترون و بیمارگر استفاده شد. در هر دو روش علایم بیماری بعد از سه هفته در تیمار شاهد مشاهده گردید و جدایه فوزاریوم غیر بیماری زا شدت بیماری را به میزان ۶۲ درصد در مقایسه با شاهد کاهش داد. به منظور بررسی القای مقاومت در گیاه گوجه فرنگی به وسیله جدایه فوزاریوم غیر بیماری زا، سه آزمایش دو قسمت نمودن ریشه، استفاده از بنومیل و قطع ریشه استفاده شد، بطوریکه در روش اول بیمارگر و جدایه غیر بیماری زا از لحاظ مکانی و در دو روش دیگر از لحاظ زمانی با هم فاصله داشتند. در هر سه روش گیاهچه های سه هفته ای در داخل محلول غذایی پرورش و جدایه غیر بیماری زا و بیمارگر با فاصله زمانی به آن اضافه گردید. نتایج آزمایشات بعد از هشت هفته نشان داد که جدایه مذکور بطور متوسط شدت بیماری را به میزان ۷۵ درصد در مقایسه با شاهد کاهش داد. بطور کلی نتایج حاصل از سه آزمایش مشخص نمود که جدایه فوزاریوم غیر بیماری زا باعث القای مقاومت در گیاه گوجه فرنگی علیه بیماری پژمردگی فوزاریومی گوجه فرنگی می شود و می تواند به عنوان یک عامل بیوکنترل بالقوه در مدیریت این بیماری در بررسی های آتی لحاظ گردد