بررسی دیدگاه ملاصدرا در مورد عوالم پیشین به مثابه ی نقطه ی عطف سیر تطور تاریخی نظریات و مقایسه ی تطبیقی آن با روایات شیعی

نظریه ی صدرالمتالهین در مورد عوالم پیش از دنیا برای خلقت انسان، نقطه ی عطف مهمی است. وی با پذیرش اصل کینونت پیشین انسان، آن را به هویت های مستقل عقلی ای بر می گرداند که در موقفی پیش از جهان ماده، از علت های عقلی شان استخراج شده و در برابر ربوبیت پروردگار، به زبان حال اقرار کرده اند. از سوی دیگر در روایات معتبر، دست کم سه موقف عالم ارواح، عالم ذر اول و عالم ذر دوم قابل ردیابی است که با شدت و ظهور کاملی، به حضور انسان ها در این مواقف و اقرار ایشان اشاره می کند. با روش توصیفی تحلیلی و بر اساس منابع کتابخانه ای، نتیجه گرفته می شود که نظریه ی صدرالمتالهین می تواند این روایات را بر اساس ساختار حکمت متعالیه توضیح دهد و اولا اصل وجود عوالم پیشین را با نگاه فلسفی بپذیرد و ثانیا به اشکالات وارد بر نظریات ظاهرگرایانه دچار نشود؛ اما از جهت تاویلی و غیرحقیقی دانستن روایات و نیز عدم توجیه مناسب برای تعدد مواقف، نارسایی دارد.