بررسی تنوع ژنوتیپ های زیره سبز (.Cuminum cyminum L) تحت شرایط بیماری پژمردگی فوزاریومی

به منظور بررسی تنوع ژنوتیپ های متفاوت زیره سبز از لحاظ واکنش به بیماری پژمردگی فوزاریومی، سیزده ژنوتیپ بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی )فاکتور اول ژنوتیپ و فاکتور دوم دو تیمارحضور و عدم حضور بیماری( درسه تکرار مورد بررسی قرار گرفتند. در تجزیه کلاستر بر مبنای مربع فاصله اقلیدوسی با روش کلاستر بندی وارد ژنوتیپهای بر اساس صفات مورد مطالعه در شرایط عدم حضور بیماری به سه دسته و در شرایط بیماری به دو دسته تقسیم شدند.درشرایط عدم حضور بیماری گروه اول شامل ۲-۱۵-۲ ، ۳-۱۷-۲ ، ۱-۳۲ ، h۴r۱/b و ۳-۱۴-۲ بود که از نظر صفات وزن خشک بوته،تعداد چتر از گروه دوم به طور معنی داری بزرگتر بودند.گروه دوم شامل ژنوتیپ های f۹r۱/b, E۷r۱b۱, ۱۳-۳-۳, ۳-۲-۱, F۱۲r۱bi, D۶r۲B۱ بود که کمترین عملکرد دانه در بوته مربوط به این گروه بود g۸r۲b۲ نیز در یک گروه جداگانه قرارگرفت که به طور معنی داری تعداد دانه در بوته بیشتری از ژنوتیپ های دو گروه دیگر داشت.در شرایط بیماری ژنوتیپ های f۹r۱/b, ۳-۲-۱, g۵r۲B۱, g۸r۲b۲, h۴r۱/b, ۲-۱۳-۳, ۳-۳۱۳-۳, ۳۲-۱, ۱۴-۳-۲ و در یک گروه قرار گرفت . ازنظرتعداد دانه در بوته،عملکرد دانه در بوته، تعداد چتر در بوته و ارتفاع بوته ازگروه دوم که شامل ژنوتیپ های E۷r۱b۱ وF۱۲r۱b۱ به طور معنی داری بیشتر بودند.گروه دوم نیز از نظر نسبت بوته میری به طور معنی داری از گروه اول بیشتر بود. تجزیهبه مولفه های اصلی دو مولفه اول در شرایط عدم حضور بیماری ۸۰/۱۳ درصد و در شرایط بیماری ۸۴/۵۵ درصد از تغییرات را توجیه کردند و بای پلات علاوه بر تایید نتایج کلاستر بندی نشان دهنده تنوع زیادی ژنوتیپها بود. پراکنگی بیشتر ژنوتیپها بر اساس هر دو مولفه در شرایط بیماری فوزاریوم نشاندهنده این است که در ژنوتیپ ها از تنوع مناسبی برای صفات برخورداربودند و عکس العمل متفاوت تری نسبت به شرایط کنترل از خود نشان دادند. از ژنوتیپ هایی که در کلاستر های متفاوت قرارگرفته اند می توان برای برنامه های اصلاحی بعدی استفاده نمود.