«خویش را سنّى نماید از ضلال» حقیقت سنّت و سنّت حقیقى در مثنوى مولوی

سال انتشار: 1396
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: انگلیسی
مشاهده: 288

فایل این مقاله در 18 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_CLASS-8-2_001

تاریخ نمایه سازی: 15 آذر 1399

چکیده مقاله:

یکى از دلایل اصلى برخى علماى شیعه که مخالف مولانا و افکار و تعالیم او هستند این است که می‌گویند وى سنّى است. بر این ادّعا از اواسط دوره صفویّه تأکید شده و تاکنون به انحاى مختلف قوّت یافته است[i]و آن را مستمسکی برای رد و انکار تعالیم مولانا کرده‌اند. دلایل اصلی آنان یکی اشعاری است که مولانا در آن سنّی بودن را تمجید و از آن دفاع می‌کند؛ دیگری بعضی آراء مولاناست که به نظر این علماء شیعه حاکی از اعتقاد مولانا به اصول دینی اسلام برحسب اعتقادات اهل سنّت خصوصاً اشاعره است. در این مقاله پس از بررسی مفهوم سنّی بودن در تلقی عرفانی از آن، نخست به بررسی آن دسته ابیاتی که مولانا سنّی بودن را تعریف می‌کند، می‌پردازیم. پس از آن چند مسأله از مسائل مربوط به اصول دین را که مطابق آنها می‌توان نظر مولانا را تشخیص داد که آیا بر وفق مذهب اهل سنّت است یا نه بررسی می‌کنیم. [i]. از آخرین ردّیه‏هاى مثنوى رساله موجز آیت‏اللّه‏ میرزا على‏اکبر مصلاّیى است که در سال 1304 قمرى به انتها رسیده و با عنوان نقدى بر مثنوى چاپ شده است (نقدى بر مثنوى، انتشارات انصاریان قم، 1375.) مقدّمه مفصّل چاپ این رساله مختصر را آیت‏اللّه‏ سیّد جواد مدرّسى در حدود پانصد صفحه نوشته است. در این کتاب، هم مؤلّف و هم مقدّمه‏نویس تلاش بسیار کرده‏اند که با استشهاد به ابیاتى از مثنوى اثبات کنند مولانا سنّى‏مذهب است. نکته جالب توجّه این است که میرزا على‏اکبر مصلاّیى از شاگردان فقیه بزرگ آیت‏اللّه‏ شیخ انصارى است که در زمان شاگردى در محضر احمد نراقى به توصیه استادش به در خانه درویشى رفت و از او خواست که به او یک دوره مثنوى بیاموزد (به نقل از اکبر ثبوت، در مقاله "مولانا در نگاه سه داناى شیعه" مندرج در عرفان ایران، گردآوری سید مصطفی آزمایش، شماره 35 و 36، ص 24؛ همچنین نشریه کیهان اندیشه، فروردین 1371، ص 7، به نقل از شیخ اسداللّه‏ زنجانى).

نویسندگان

شهرام پازوکی

دانشیار موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • –        ابن عربی، محی‌الدین، (1400 قمرى). فصوص الحکم، تصحیح ابوالعلاء ...
  • –        اکبرآبادى، ولى محمّد، (1383). شرح مثنوى مولوى موسوم به ...
  • –        انقروى، رسوخ‏الدّین اسماعیل، (1374). شرح کبیر انقروى، ترجمه دکتر ...
  • –        ایزدگشسب، شیخ اسداللّه، ‏(1378). جذبات الهیه، منتخبات کلّیات شمس‏الدّین ...
  • –    پازوکی، شهرام، "بازاندیشى سنّت معنوى نبى در دوره مدرن"( ...
  • –    پازوکی، شهرام، "کلامى چند درباره ما و مولانا" (1386) ...
  • –        تابنده گنابادى، حاج سلطانحسین، (1389). رساله رفع شبهات، چاپ ...
  • –        ثبوت، اکبر، "مولانا در نگاه سه داناى شیعه" مندرج ...
  • –        زَبیدى، سیّدمحمّد مرتضى، (1426). قمرى اتحاف السّادة المتّقین، لبنان: ...
  • –        زرین‌کوب، عبدالحسین، (1383). سرّنى، چاپ دهم، تهران: علمی- فرهنگی. ...
  • –        شاه نعمت‏اللّه‏ ولى،  کلّیات اشعار، تصحیح دکتر جواد نوربخش،(1355). ...
  • –        شمس تبریزى، (1369). مقالات، تصحیح و تعلیق محمّدعلى موحّد، ...
  • –        عطار، تذکره‏الاولیاء، (1383). تصحیح محمّد استعلامى، تهران: زوّار. ...
  • –    فروزانفر، بدیع‏الزّمان، (1374). شرح احوال و نقد و تحلیل ...
  • –        قمى، ملاّ طاهر، (1369 شمسى). تحفة الاخیار، قم: مطبوعاتى ...
  • –        قمى، میرزا ابوالقاسم، (1364). جوابات مسائل رکنیه، مندرج در ...
  • –    کاشانى، عزّالدّین محمود بن على، (1381). مصباح الهدایه و ...
  • –        کیهان اندیشه، فروردین 1371، ص 7. ...
  • –        مصلاّیى، آیت‏اللّه‏ میرزا على‏اکبر، (1375). رساله موجز نقدى بر ...
  • –        مطهری، مرتضی، (بى‏تا). آشنایى با علوم اسلامى، ج 2، ...
  • –        مولانا، مثنوى معنوى، به اهتمام دکتر توفیق سبحانى، (1378). ...
  • –        همائى، جلال‏الدّین، (1357). دو رساله در فلسفه اسلامى، تهران: ...
  • –        Nicholson, Reynold,)1960(, A Commentary on the Mathnavi of Jalaluddin ...
  • نمایش کامل مراجع