تهیه و ارزیابی یک مدل پیش آگاهی برای کرم ساقه خوار برنج ‭Chilo suppressalis (Lep.: Crambidae)‬

کرم ساقه خوار برنج ‭Chilo suppressalis Walker ‬به عنوان کلیدیترین آفت برنج در ایران به ویژه در شمال کشور است. از محوریترین مباحث مدیریت انبوهی آفات، مسیله ی پیش آگاهی برای تعیین زمان مناسب عملیات کنترل است. به این منظور میزان جلب حشرات کامل کرم ساقه خوار برنج به تله های فانوسی به مقادیر روز-درجه ی محاسبه شده در تاریخ های متناظر مرتب شد. براساس کمترین مقدار ضریب تغییرات (‮‭1.11‬ ‭= .C.V) ‬آستانه ی دمایی صفر درجه ی سلسیوس و روز اول ژانویه برای محاسبه ی روز-درجه ی ظهور اولین پروانه ها در دماها و ماه های مختلف در نظر گرفته شد. مقادیر پارامترهای مدل لجستیکی دمایی (‮‭1920 , Pearl & Reed) ‬تخمین زده شد، درصد ظهور حشرات کامل با مدل فوق برازش خوبی نشان داد (‮‭0/89‬ ‭= r‬2). مقدار روز-درجه برای ،‮‭10‬ ،‮‭25‬ ،‮‭75 50‬ و ‮‭90‬ درصد پرواز حشرات کامل نسل اول کرم ساقه خوار برنج به ترتیب برابر ،‮‭1502‬،‮‭1360‬ ،‮‭1811 1656‬ و ‮‭1960‬ برآورد شد. ارزیابی این مدل برای سه نقطه ی دیگر انجام و کاربرد این یافته ها در کنترل کرم ساقه خوار برنج مورد بحث قرار گرفته است. واژههای کلیدی: کرم ساقه خوار برنج ‭Chilo suppressalis‬، دما، پیش آگاهی، روز-درجه.