اراده آزاد؛ تقریر امروزین نظریه اختیار

سال انتشار: 1397
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 46

فایل این مقاله در 18 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_FHI-5-18_009

تاریخ نمایه سازی: 30 اردیبهشت 1403

چکیده مقاله:

در عصر حاضر، مباحثی که پیرامون مساله اختیار صورت می­گیرد، تحت عنوان اراده آزاد مطرح می­شود؛ اینکه آیا اراده آزاد همان اختیار است که تا به حال در فلسفه سنتی مطرح شده و صرفا لفظ آن تغییر کرده است و یا علاوه بر لفظ، در محتوای این بحث نیز تغییری حاصل شده است؟ در این مقاله پس از تبیین اصطلاح اختیار در فلسفه اسلامی، تطور تاریخی دو تقریر اصلی اختیار در این سنت فلسفی نیز تبیین شده و با تقریرهای اصلی اختیار در فلسفه معاصر غرب مقایسه شده است. نتیجه­­ای که از این مقایسه به دست آمده این است که اراده آزاد تقریری جدید از اختیار در دوران معاصر است که بر مبنای تفکیک فعل ارادی از فعل اختیاری صورت می­گیرد و علاوه بر ارادی بودن فعل، اختیاری بودن اراده و مسئولیت­پذیری انسان را نیز توجیه می­کند. امروزه در سنت فلسفه اسلامی، تقریرهای ارائه شده از اختیار، به خاطر عدم توجه به عنصر مسئولیت­پذیری، انتظار ما را برای استفاده از بحث اختیار در حکمت عملی برآورده نمی­کند. از این رو لازم است با توجه به تقریر جدید اختیار (اراده آزاد)، مباحث مطرح شده پیرامون اختیار در فلسفه اسلامی بازنگری شده و بررسی شود که مسئولیت­پذیری در این مباحث، چه توجیه مناسبی می­تواند داشته باشد.

نویسندگان

محمد حسین زاده

استادیار موسسه حکمت و فلسفه ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • ابن سینا، حسین بن عبدالله (۱۴۰۴ق). الشفاء، «الالهیات». تصحیح سعید ...
  • (۱۴۰۰ق). رسائل. قم: انتشارات بیدار ...
  • استرآبادی، محمدجعفر (۱۳۸۲). البراهین القاطعه فی شرح تجرید العقائد الساطعه ...
  • جوادی آملی، عبدالله (۱۳۷۶ ). رحیق مختوم (ج۹).تنظیم حمید پارسانیا. ...
  • زیمرمن، مایل جی (۱۳۸۰)، مسئولیت. مجموعه مقالات فلسفه اخلاق (برگرفته ...
  • صدرالدین شیرازی، محمدبن ابراهیم (۱۳۸۲ ). شرح و تعلیقه صدرالمتالهین ...
  • (۱۳۸۰). المبدا و المعاد. با تصحیح و مقدمه سید جلال ...
  • (۱۳۶۶). تفسیر القرآن الکریم (ج۱) چاپ دوم. قم: انتشارات بیدار. ...
  • (۱۹۸۱م). الحکمهالمتعالیه فی الاسفار العقلیه الاربعه (ج۶،۳،۲). چاپ سوم. بیروت: ...
  • طباطبایی، سید محمدحسین (۱۳۷۱). المیزان فی تفسیرالقرآن (ج۱). چاپ دوم، ...
  • طوسی، نصیرالدین (۱۴۰۵ق). تلخیص المحصل (به ضمیمه رساله افعال العباد ...
  • فارابی، ابونصر (۱۴۰۵ق). فصوص الحکم. تحقیق شیخ محمدحسن آل یاسین. ...
  • (۱۹۹۶م). السیاسهالمدنیه. با مقدمه و شرح دکتر علی بو ملحم. ...
  • فرانکنا، ویلیام کی (۱۳۹۲). فلسفه اخلاق. ترجمه هادی صادقی. چاپ ...
  • گرجیان، محمدمهدی (۱۳۷۵). قضاء و قدر و جبر و اختیار. ...
  • مصباح یزدی، محمدتقی (۱۳۸۱). فلسفه اخلاق. تحقیق و نگارش احمد ...
  • موسوی خمینی، سیدروح الله (۱۳۸۳ش ۱۴۲۵ق). الطلب و الاراده. چاپ ...
  • Kane, Robert (۲۰۰۵). A contemporary introduction to free will, New ...
  • Levy, Neil and Michael, Mckenna (۲۰۰۹). Recent Work on Free ...
  • Wolf, Sousan (۱۹۸۸). "Sanity and the Metaphysics of Responsibility", in: ...
  • نمایش کامل مراجع