گونه شناسی معتبر و بررسی خصوصیات آن ها از دیدگاه نظریه ی اعتباریات علامه طباطبایی

نظریه اعتباریات علامه طباطبایی، نظریه ای بدیع در حوزه های مختلف است که دارای لوازم و آثار معرفتی متعددی می باشد. مقاله حاضر با رویکردی توصیفی تحلیلی سعی دارد با جمع بندی نظرات علامه در آثار مختلف ایشان، تقسیم بندی جدیدی از نظریه اعتباریات را بر حسب معتبر عرضه کند که در آثار علامه ذکری از آن به میان نیامده است. جمع بندی نگارند گان بدین صورت است که از دیدگاه علامه، اعتبارکننده در دو سطح فردی و اجتماعی قرار دارد. در حوزه اجتماعی، اعتبارکننده می تواند عقلا یا شارع باشد که هر کدام خصوصیات منحصر به فرد خود را دارند و بررسی این خصوصیات می تواند از اشتباه در به کارگیری هر یک به جای دیگری جلوگیری کند. برخی از خصوصیات اعتبار عقلا و شارع مشترک هستند؛ مثلا هر دو دارای مصلحت و حسن و قبح و [همچنین] حاوی اثر واقعی و هدایت کننده به سوی سعادت هستند. اما از طرف دیگر، اعتباریات شارع بر خلاف اعتباریات عقلا، از احساسات و نیاز سرچشمه نمی گیرند. برای تکمیل خلقت بشر هستند، اما هرکدام مصادیق متفاوتی دارند. به علاوه، در ساحت خداوند، ادراکات اعتباری راه ندارد