تحلیل بسامدی جنسیت در کتاب های داستانی کودک

یکی از عوامل شکل دهنده تصور کودک از جهان پیرامون و از هویت خودش کتاب هایی است که در دوران کودکی با انها سروکار دارد. اینکه این کتاب ها چه تصویری از جهان ارائه می دهند در شکل گیری ذهنیت کودک تاثیر گذارند؛ اینکه جهان به طور کلی «مردانه» است یا «زنانه» و کودک با توجه به هویت جنسی اش, اینکه دختر یا پسر است، باید خود را برای ایفای چه نقشی آماده کند و اساسا چه خلق و خوی و رفتاری از او انتظار می رود. این پژوهش به روش مطالعه کیفی و تحلیل توصیفی انجام شده است. در پژوهش حاضر یکی از کتابخانه های کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان به صورت تصادفی انتخاب و تمام کتاب های نثر داستانی گروه سنی «الف» و «ب» که نویسنده ایرانی داشتند مطالعه و خلاصه برداری شد. که شامل ۱۸ کتاب و ۲۴ داستان بود.مواردی مانند بسامد نمود جنسیت «مذکر» یا «مونت» در عنوان کتاب، در تصویر روی جلد. جنسیت قهرمان یا شخصیت اصلی، مشاغل و فعالیت ها هرکدام از دو جنس بررسی شدند.نتایج بررسی نشان داد که در کتاب های مورد نظر، عنوان ها با حضور نشانه ها و نام های مردانه، سه برابر عنوان ها با حضور نشانه ها ونام های زنانه بودند. در مورد تصویر روی جلد کتاب ها نیز ۳۷ تصاویر مردانه و ۳۳% تصاویر زنانه بو دند. در مورد شخصیبت اصلی باقهرمان داستان ها نیز بیشترین تعداد با شخصیت اصلی مذ کر بود. به طوری که %۵۱ شخصیت های اصلی مذکر و ۴۲% مونث بودند.در مورد درصدها بعضی از تصاویر، عنوان ها یا شخصیت ها فاقد جنسیت بودند. در هر سه شاخصه مورد بررسی یعنی عنوان، تصویر روی جلد و شخصیت اصلی داستان عناصر مردانه بیشترین نقش را داشتند. در بررسی محتوای کتاب ها پسران خواهنده و شجاع و زیرک ترسیم شده بودند؛ در مقابل دختران مهربان، کمک کننده، گاهی نیز لوس و بی منطق شخصیت پردازی شده بودند. مردان مشغول کارهای اقتصادی و دارای شغل و زنان در نقش مادری و خانه داری نشان داده شده بودند. بعضی از داستان ها نیز با شکستن کلیشه ها تصویری نو آفریده و پیش فرض های ذهنی را به چالش کشیده بودند.