دسته بندی و اعتبارسنجی صدوری روایات «وجه الله» در مصادر شیعی

از جمله غرر آیات قرآن، آیات ۱۱۵بقره و ۸۸ قصص است که مشتمل بر عنوان «وجه الله» می باشند. این آیات در مباحث عرفان نظری و حکمت متعالیه در تبیین نفس رحمانی و مقام انسان کامل مورد استناد قرار می گیرند. در تفسیر این آیات، روایات فراوانی در منابع شیعی وارد شده که با وجود اهمیتشان، مورد دسته بندی و اعتبارسنجی صدوری قرار نگرفته اند. در مقاله حاضر، روایات وجه الله ابتدا جمع آوری و دسته بندی شده و سپس به روش رجالی، سندپژوهی و اعتبارسنجی صدوری شده اند. در مجموع، ۳۱ روایت در تفسیر وجه الله دسته بندی شد. از این تعداد، ۱۵ روایت با ۲۷ سند مختلف مربوط به تطبیق آن بر معصومین(علیهم السلام)است که در معتبرترین کتاب های روایی شیعی نقل شده اند. تعابیر مختلفی درباره منطبق علیه وجه الله وجود دارد که برخی عام و برخی خاصند. از جمله: پیامبران، رسولان و حجت های خداوند، پیامبر اکرم و جانشینان ایشان، امیرالمومنین و امام زمان(علیهم السلام). شایان ذکر است که از بین این روایات، سه مورد صحیح السند و برخی دیگر قابل اعتمادند. اما بیشتر آنها از جهاتی همچون: جهالت برخی راویان، ارسال، ضعف راوی و مواردی از این دست، دارای ضعف سندی هستند که با توجه به وجود روایات صحاح در بین آنها، در مجموع قابل اعتمادند.