خیار غبن فاحش و افحش در حقوق ایران

خیار غبن به مواردی گفته میشود، که عقود به معوض و غیر معوض تقسیم میشود، حال در عقود معوض آگر در هنگام معامله قرارداد زیانی در نتیجه فاحش و نابرابری بین ارزش آنچه که باید پرداخت کرد یا انجام شود و ارزشی که در برابر آن دریافت میگردد به طرف ناآگاه برسد، اصطلاحا در اینجا غبن میگویند. دو نوع خیار غبن، غبن فاحش و افحش وجود دارد. غبن در صورتی فاحش است که عرفا قابل مسامحه نباشد و در غبن افحش تفاوت قیمت و میزان غبن در محدوده غبن فاحش نیست و اختلاف قیمت چندین برابر میباشد. ما در این مقاله ابتدا به توضیخ مفهوم خیار، غبن و انواع خیار غبن پرداخته و سپس تمایز میان آندو، خصوصیات خیار غبن، مدارک و مستندات خیار غبن و در آخر نمونهای از آراء قضایی را در این مورد ذکر کردهایم. روش پژوهش تجزیه و تحلیل کتابخانه ای- مروری است که به شیوه توصیفی نگاشته شده و برای جمعآوری یافته ها از مقالات، اسناد، کتب و پایگاههای الکترونیکی معتبر در این زمینه بهره گرفته ایم. یافته ها حاکی از آن است که این خیار در شرایطی قابل اعمال است که اختلاف میان ارزش واقعی مورد معامله و ارزش قراردادی آن زیاد بوده و قابل اغماض نباشد. این خیار در صورتی که توسط طرفین قرارداد اسقاط نشده باشد، در شرایطی که این اختلاف فاحش وجود داشته باشد قابل اعمال است و سبب فسخ قرارداد خواهد شد.