جایگاه حکمت عملی در طبقه بندی دانش ها از دیدگاه فارابی

سال انتشار: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 20

فایل این مقاله در 18 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_HASPH-9-1_008

تاریخ نمایه سازی: 8 اردیبهشت 1403

چکیده مقاله:

یکی از مسائل مهم و کلیدی در بحث از حکمت عملی، شناسایی جایگاه آن در طبقه بندی دانش ها است چرا که تصویری کلان و روشن از موقعیت این علم در اختیار می نهد. نوشتار حاضر به جهت نقش ویژه ای که فارابی در نشان دادن هویت، روش و کارکرد حکمت عملی از راه بررسی دانشی آن دارد، به بیان نظام طبقه بندی علوم و جایگاه حکمت عملی در این نظام و نسبت این حکمت با شاخه های آن از نگاه فارابی پرداخته و در این باره با بررسی نگاشته های وی تلاش دارد به ترتیب وجود این سه دیدگاه در آثار فارابی اثبات گردند: ۱. حکمت عملی یک دانش قیاسی است و با علوم غیر قیاسی و صرفا عملی (حرف و فنون و انواع هنر) متفاوت است. ۲. حکمت عملی یک دانش قیاسی برهانی است و با علوم قیاسی غیر فلسفی که از روش برهان بهره نمی گیرند یعنی جدل، سفسطه، خطابه و شعر متفاوت است. ۳. حکمت عملی دارای دو جزء اخلاق (صناعت خلقیه) و سیاست (فلسفه سیاسیه) است و مراد از اخلاق نیز دانش بررسی کننده صرف اخلاق فردی نیست بلکه دانشی است که اخلاق انسان به ما هو انسان در همه حیطه های زیست ارادی بشر را بررسی می کند و مراد از سیاست هم تدبیر اجتماع مدنی مشتمل بر اجتماع های خرد و منزلی است.

نویسندگان

محمدعلی نوری

استادیار، موسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی (ره). قم. ایران.

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • سیاهه مناب ...
  • الف- منابع فارسی ...
  • ابن سینا، حسین بن عبدالله. برهان شفاء. مراجعه ابراهیم مدکور. ...
  • ابن سینا، حسین بن عبدالله. مدخل منطق شفاء. مراجعه ابراهیم ...
  • ابن سینا، حسین بن عبدالله. رسائل. تصحیح: محسن بیدارفر. قم: ...
  • ارسطو. الاخلاق. ترجمه اسحاق بن حنین. تحقیق: عبدالرحمن بدوی. کویت: ...
  • شواهدی بر برهانی بودن حکمت عملی از نظر فارابی و ابن سینا [مقاله ژورنالی]
  • شهرزوری، محمدبن محمود. رسائل الشجره الالهیه فی علوم الحقایق الربانیه. ...
  • طوسی، نصیرالدین. اخلاق ناصری. تصحیح: مجتبی مینوی و علیرضا حیدری. ...
  • غزالی، محمدبن محمد. مقاصد الفلاسفه. تحقیق: سلیمان دنیا. قاهره: دار ...
  • فارابی، محمدبن محمد. احصاء العلوم. تحقیق: عثمان امین. پاریس: دار ...
  • فارابی، محمدبن محمد. الاعمال الفلسفیه. تحقیق: جعفر آل یاسین. بیروت: ...
  • فارابی، محمدبن محمد. السیاسه المدنیه. تحقیق: فوزی متری نجار. بیروت: ...
  • فارابی، محمدبن محمد. الفصول المنتزعه. تحقیق: فوزی متری نجار. بیروت: ...
  • فارابی، محمدبن محمد. المنطقیات. جلد ۱، تحقیق: محمدتقی دانش پژوه. ...
  • فارابی، محمدبن محمد. آراء اهل المدینه الفاضله و مضاداتها. تصحیح: ...
  • فارابی، محمدبن محمد. کتاب الحروف. تحقیق: محسن مهدی. بیروت: دار ...
  • قطب الدین شیرازی، محمودبن مسعود. شرح حکمه الاشراق. به اهتمام ...
  • نمایش کامل مراجع