هوش مصنوعی و امنیت شهری، فرصتها و چالشها

جهان پیوسته با پیشرفت های متعدد در عرصه دانش و فناوری ها روبرو است. در این میان برخی فناوری ها مانند اختراع ماشین و فناوری اطلاعات، به جهت تحول گسترده و شگرف در جوامع انسانی، یک نقطه عطف به شمار می روند و آغاز کننده عصر جدیدی در جهان بشری هستند. اندیشمندان هوش مصنوعی را، شامل «مطالعه و طراحی عناصر هوشمند» توصیف می کنند که در آن یک عنصر یا عامل هوشمند به مثابه سیستمی است که محیط را درک کرده و اقداماتی را برای حداکثر کردن احتمال موفقیت خود انجام می دهد. مطالعه و پژوهش در هوش مصنوعی حدود ۵ دهه سابقه دارد، لکن طی یک دهه اخیر با چنان تحول علمی و فناورانه سریع و گسترده در این حوزه روبرو هستیم، که ماهیت، ابعاد، اثرات و پیامدهای گسترده آن در حوزه های مختلف علوم مورد توجه قرار گرفته است. کاربرد هوش مصنوعی در شهرها و اثرات و پیامدهای آن بر امنیت شهروندان و زیرساخت های شهری موضوعی است که این پژوهش به آن پرداخته است. ماهیت و روش این پژوهش «توصیفی-تحلیلی» است و گردآوری اطلاعات بر اساس منابع معتبر و به شیوه کتابخانه ای فراهم شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد، کاربرد هوش مصنوعی توسط افراد، گروه های سازمان یافته، دولت ها و... می تواند تاثیر دوگانه مثبت یا منفی بر امنیت شهروندان و زیرساخت های شهری به همراه داشته باشد. بر این اساس، هوش مصنوعی می تواند در مدیریت ترافیک و حمل و نقل شهری، تحول در کسب و کارهای شهری، پیش بینی و هشدار بلایای طبیعی، مدیریت بحران، آلودگی هوا، سلامت و بهداشت شهروندان، مدیریت زیرساخت های شهری مانند آب، برق، گاز، گردشگری، دیپلماسی شهری و ... تاثیرات بنیادین و عمدتا مثبتی داشته باشد. در مقابل، سوء استفاده از این فناوری پیشرفته و مدرن توسط برخی دولت ها، باندهای جرم و جنایت، گروه های تروریستی، افراد خلافکار و... می تواند امنیت جانی، اقتصادی، حقوق شهروندی شهروندان را با تهدید جدی مواجه نماید.