آیکونوگرافی پیکره ی سفالین سلطان طغرل سلجوقی

سال انتشار: 1397
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 76

فایل این مقاله در 10 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JFAVAT-23-3_010

تاریخ نمایه سازی: 18 مهر 1402

چکیده مقاله:

هنر پیکره تراشی و خاصه پیکره های انسانی که در دوران پس از اسلام مورد احتیاط قرار گرفته بود-اگر نگوییم دچار حرمان شده بود- در دوران سلجوقیان مورد توجه واقع شده و پیکره های انسانی با موضوعات مختلف ساخته شدند. از جمله این پیکره ها که احتمالا ساخته ی کاشان است، پیکره مردی ست که به حالت دوزانو روی زمین نشسته و کلاهی بر سر دارد که نام سلطان طغرل و تاریخ ۵۳۸ ه. ق. بر روی آن مرقوم شده است. در صورتی که در سال مذکور هیچکدام از سه سلطان طغرل سلجوقی حکومت نمی کردند. از طرفی پیکره مورد بحث از سوی برخی کارشناسان به عنوان مهره شطرنج به مخاطبان معرفی شده است. هدف این مقاله تبیین کارکرد و دلیل شکل گیری پیکره مذکور و در پی آن اشتباه زدایی از اثری ایرانی است که دگرگونه به جهانیان معرفی شده است. سوال اصلی مقاله چیستی مفهوم پیکره بوده و سعی بر آن است تا با استفاده از روش آیکونوگرافی و توجه به متون مکتوب و یافتن معنای ثانویه تصاویر، به سوال مقاله پاسخ داده شود. نتیجه مقاله نشان می دهد که نشانگان موجود در پیکره هیچ گونه ارتباطی با شطرنج نداشته و به احتمال قریب به یقین یادمان مظالم نشینی و یا حضور سلطان در مراسم سماع است.

نویسندگان

اصغر جوانی

رئیس دانشکده هنر های تجسمی و عضو هیئت علمی دانشگاه هنر اصفهان

حسن بلخاری قهی

استاد تمام و مدیر گروه مطالعات عالی هنر، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران

مهیار اسدی

مدرس مدعو گروه نقاشی و مجسمه سازی، دانشکده هنرهای تجسمی، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • آربری، ا.ج. (ویرایشگر) (۱۳۳۶)، میراث ایران، (بیرشک، احمد، پازارگاد، بهاءالدین، ...
  • ابن طقطقی، محمد بن علی بن طباطبا (۱۳۸۹)، تاریخ فخری، ...
  • بئر، ایوا (۱۳۹۴)، پیکر انسان در هنر اسلامی؛ میراث گذشته ...
  • بازورث، ک. ا، لمبتون، باسانی، هاجسن، پطروشفسکی، و گرابر (۱۳۹۰)، ...
  • بنداری اصفهانی، فتح بن علی (۲۵۳۶)، تاریخ سلسله سلجوقی: زبده ...
  • پاکباز، رویین(۱۳۸۴)، نقاشی ایران، (ویرایش چهارم)، انتشارات زرین و سیمین، ...
  • پرایس، کریستین (۱۳۸۹)، تاریخ هنر اسلامی، (رجب نیا، مسعود، مترجم)، ...
  • تناولی، پرویز (۱۳۹۲)، تاریخ مجسمه سازی در ایران، چاپ و ...
  • دزی، راینهارت پیتر آن (۱۳۸۹)، فرهنگ البسه مسلمانان، (هروی، حسینعلی، ...
  • دیماند، موریس اسون (۱۳۸۹)، راهنمای صنایع اسلامی، (فریار، عبدالله، مترجم)، ...
  • راوندی، محمد بن علی بن سلیمان (۱۳۸۶)، راحه الصدور و ...
  • طوسی، خواجه نظام الملک (۱۳۸۹)، سیرالملوک (سیاست نامه)، (دارک، هیوبرت، ...
  • غزالی، ابوحامد محمد (۱۳۸۰)، کیمیای سعادت، (خدیو جم، حسین، مصحح)، ...
  • کاهن، کلود (۱۳۹۲)، برآمدن ترکان، در یعقوب آژند (گردآورنده و ...
  • کلوزنر، کارلا (۱۳۸۹)، دیوانسالاری در عهد سلجوقی، (آژند، یعقوب، مترجم)، ...
  • کونل، ارنست (۱۳۸۷)، هنر اسلامی، (طاهری، هوشنگ، مترجم)، (ویرایش هفتم)، ...
  • گروهی از نویسندگان (۱۳۸۳)، پوشاک در ایران زمین، (متین، پیمان، ...
  • لمبتن، آن (۱۳۹۲)، تداوم و تحول در تاریخ میانه ایران، ...
  • لمبتون، آن. ک. س (۱۳۹۱)، سیری در تاریخ ایران بعد ...
  • موسوی خامنه، زهرا (۱۳۸۶)، تاریخ هنر ایران در دوره اسلامی: ...
  • مونسی سرخه، مریم؛ طالب پور، فریده و گودرزی، مصطفی (۱۳۸۹)، ...
  • مسعودی، ابوالحسن علی بن حسین (۱۳۸۹)، التنبیه و الاشراف، (پاینده، ...
  • نیشابوری، ظهیرالدین (۱۳۹۰)، سلجوقنامه، انتشارات اساطیر، تهران ...
  • نیشابوری (عطار)، فریدالدین محمد (۱۳۶۵)، تذکره الاولیاء، (ویرایش سوم)، انتشارات ...
  • Gordon, Stewart (۲۰۱۷), Saudi Aramco World : The Game of Kings, ...
  • Khalili Collections (۲۰۱۰), Chess Piece in the Form of a ...
  • Metropolitan Museum of Art (۲۰۱۷), Hollow Vessel in the Shape ...
  • Rogers, J. M (۲۰۱۰), The arts of Islam: masterpieces from ...
  • Sotheby’s (۲۰۱۰), A Large Kashan Turquoise Pottery Figurine of a ...
  • Wilkinson, Charles K & Dennis, Jessie McNab (۱۹۶۸), Chess: East ...
  • Gibson, M (۲۰۱۲), Ceramic Sculpture from the Medieval Islamic World, ...
  • Panofski, E (۲۰۰۹), Iconography and Iconology: An Introduction to the ...
  • نمایش کامل مراجع