بررسی ترکیب جوامع مرتعی با استفاده از روش های ناپارامتریک چند متغیره جایگشتی

آنالیز داده های چند متغیره در تحقیقات بوم شناسی و تنوع زیستی دارای اهمیت زیادی است. بوم شناسان اغلب، نیاز به آزمون فرضیاتی در رابطه با اثرات عوامل مورد آزمایش بر روی کل ترکیب جامعه دارند. برای آنالیز داده های چند متغیره، استفاده از روش های آماری کلاسیک، مبتنی بر فرضیاتی نظیر نرمال بودن توزیع داده ها ست که معمولا در داده های بوم شناسی رعایت نمی شوند. لذا در سال های اخیر آزمون های ناپارامتریک مبتنی بر جایگشت و ماتریس های عدم شباهت بطور گسترده برای آزمون وجود اختلافات در ترکیب گونه ای در علوم بوم شناسی مورد استفاده قرار گرفته است. هدف از این مقاله معرفی و آشنایی با آزمون های ناپارامتریک چند متغیره جدید مرتبط با علوم بوم شناسی نظیر آزمون های سیمپر، آنوزیم، پرمانوآ و پرمدیسپ، با هدف تجزیه و تحلیل ترکیب جوامع گیاهی است. به منظور معرفی این آنالیزها، از داده های پوشش گیاهی شش سایت مرتعی واقع در اراضی اطراف استان تهران استفاده شد و ترکیب جوامع گیاهی مناطق مذکور مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. آنالیز سیمپر نشان داد که گونه های Stipahohenackeriana و Bromustomentellus بترتیب دارای بیشترین سهم در ایجاد تمایز بین سایت های مورد مطالعه در مناطق خشک و نیمه خشک هستند. آنالیز های آنوزیم و پرمانوآ تفاوت معنی دار ترکیب پوشش بین سایت ها را نشان دادند. با توجه به نتایج این آزمون ها سایت های فیروزکوه-البرز، دماوند-سمنان و ساوه-سلفچگان تشابه بیشتری از لحاظ ترکیب پوشش گیاهی از خود نشان دادند. آنالیز پرمدیسپ نشان داد که ناهمگنی و پراکندگی چند متغیره پوشش گونه ها بطور معناداری در واحدهای نمونه برداری سایت های سلفچگان و ساوه بیشتر بود. بنابراین با توجه به نتایج می توان بیان کرد که به منظور حفظ تنوع زیستی در سایت های مورد مطالعه، حداقل نیاز به سه برنامه مدیریتی مجزا داریم. همچنین با توجه به نتایج آنالیز سیمپر، می توان برنامه های مدیریتی جهت حفظ تنوع زیستی مناطق مورد مطالعه، با حمایت از گونه های متمایز مشخص شده در هر سایت ارائه داد.