عدل الهی و حق بشری بررسی رابطه معنای عدالت خداوند و مساله حق بشر با واکاوی دیدگاه استاد مطهری

سال انتشار: 1400
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 313

فایل این مقاله در 19 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_HASPH-8-2_007

تاریخ نمایه سازی: 19 فروردین 1402

چکیده مقاله:

در این جستار از طریق پژوهش در چیستی معنای عدل الهی مساله حق بشر بر خدا را مورد بررسی قرار دادیم. بحث از حق بشر بر خدا لازمه پذیرش عدل به معنای «دادن حق هر کس به وی» به عنوان معنای عدل الهی است. پرسش اصلی این است که کدام معنا از عدل را می توان به خداوند نسبت داد؟ با توجه به این که عدل الهی در سه حوزه تکوین، تشریع و جزا مطرح است، آن معنا از عدل که این سه حوزه را پوشش می دهد «دادن حق هر کس به وی» است. تصور حق داشتن غیر خدا بر خدا آن گاه که مثبت این حق خود خدا باشد مشکلی ندارد. عدل اخلاقی آن معنا از عدل است که جای نسبت دادن آن به خداوند در آثار متفکران، به ویژه فیلسوفان ما، خالی است. از بین معانی عدل از نظر شهید مطهری اتفاقا آن معنایی که تردیدآمیز است همان است که ایشان آن را تنها معنای مناسب عدل برای نسبت دادن به خدا می دانند: عدل تکوینی یا فلسفی. افزون بر این که طرح بحث عدالت در مقام تکوین که هنوز موجودی خلق نشده است، تردیدآمیز است؛ این معنا از عدل نه عدل جزایی و تشریعی را پوشش می دهد و نه تبیین مناسبی برای آیات و روایاتی است که عدل را در همه افعال به خدا نسبت می دهند و وی را از هرگونه ظلم تنزیه می کنند.

کلیدواژه ها:

نویسندگان

سید علی اکبر هاشمی کروئی

پژوهشگر هسته عدالت پژوهی، مرکز پژوهشی مبنا، قم، ایران.

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • سیاهه منابعالف- منابع فارسی:. قرآن کریم ...
  • نهج البلاغه ...
  • ابن بابویه، محمدبن علی. توحید. تحقیق: هاشم حسینی، قم: جامعه ...
  • الازهریه للتراث، ]بی تا[.اشعری، ابوالحسن. اللمع فی الرد علی اهل ...
  • شیخ مفید. اوائل المقالات فی المذاهب و المختارات. قم: الموتمر ...
  • شیخ مفید. محمدبن محمدبن نعمان. النکت الاعتقادیه. قم: الموتمر العالمی ...
  • صدرالدین شیرازی، محمدبن ابراهیم. الحکمه المتعالیه فی الاسفار الاربعه العقلیه. ...
  • صدرالدین شیرازی، محمدبن ابراهیم. شرح اصول کافی. تحقیق و تصحیح: ...
  • طباطبایی، محمدحسین. المیزان فی تفسیر القرآن. بیروت: موسسه الاعلمی للمطبوعات، ...
  • طوسی، خواجه نصیرالدین. تجرید الاعتقاد. تحقیق: حسینی جلالی، قم: دفتر ...
  • فیاض لاهیجی، ملاعبدالرزاق. گوهر مراد. تهران: سایه، ۱۳۸۳. ...
  • للمطبوعات، ۱۴۲۳ق ...
  • مجلسی، محمدباقربن محمدتقی. زاد المعاد مفتاح الجنان. محقق: علاءالدین اعلمی، ...
  • مصباح یزدی، محمدتقی. آموزش فلسفه. جلد۲، تهران: سازمان تبلیغات اسلامی، ...
  • مطهری، مرتضی. مجموعه آثار. جلدهای۱، ۲، ۴ و ۱۳، قم: ...
  • مطهری، مرتضی. یادداشت ها. جلد۱۱، تهران: صدرا، ۱۳۸۶ ...
  • مک درموت، مارتین. اندیشه های کلامی شیخ مفید. ترجمه احمد ...
  • نمایش کامل مراجع