تخمین آستانه پایین دمای رشدونمو و نیاز گرمایی مگس میوه زیتون Bactrocera oleae (Rossi) (Dip:Tephritidae) با بکارگیری مدلهای خطی روز-درجه و ایکموتو

مگس میوه زیتون Bactrocera oleae (Rossi) (Dip:Tephritidae) ، یکی از مهم ترین و اصلی ترین آفاتی است که به زیتون حمله می کند و در سرتاسر مناطق زیتون­کاری جهان، به­خصوص در کشورهای مدیترانه باعث کاهش جدی تولید زیتون می­شود، و در بعضی سال­ها به دلیل شرایط مناسب آب و هوایی موجب خسارت اقتصادی بالایی می شود. این آفت با تغذیه از میوه های زیتون باعث کاهش کمیت و کیفیت زیتون کنسروی و همچنین روغن زیتون می شود. در این تحقیق، تاثیر دما به عنوان مهم­ترین عامل محیطی موثر بر رشدونمو مگس میوه زیتون، مورد مطالعه قرار گرفت. طول دوره رشدونمو دوره جنینی)تخم(، تخم+ لارو، شفیرگی و کل دوره نابالغ مگس میوه زیتون از منطقه طارم سفلی در سه نقطه سیاهپوش، قوشچی و کلج در دامنه دمایی ۳۰- ۱۰ درجه سلسیوس، رطوبت نسبی ۷۰-۶۰ درصد و دوره نوری ۱۶ ساعت روشنایی و ۸ ساعت تاریکی ثبت شد. بر اساس تجزیه واریانس داده­ها، دما روی طول دوره رشدونمو مراحل رشدی مگس میوه زیتون را در سطح احتمال پنج درصد تحت تاثیر قرار داد و افزایش دما، کاهش طول دوره رشدونمو را به دنبال داشت. مدل­های خطی روز-درجه و ایکموتو به منظور توصیف رشدونمو تابع دمای مگس میوه زیتون مورد استفاده قرار گرفت. بر اساس نتایج به دست آمده در سیاهپوش، قوشچی و کلج نیاز گرمایی مرحله رشد جنینی تخم به ترتیب ۴۵/۶۳، ۲۸/۷۱ و ۶۸/۶۳ روز-درجه، برای مرحله تخم+ لارو نیز به ترتیب ۱۸/۲۰۹، ۸۳/۲۱۵ و ۶۸/۱۵۹ روز-درجه، مرحله شفیرگی به ترتیب ۴۴/۱۵۹، ۱۵/۱۸۳ و ۵۵/۱۷۷ روز-درجه و کل دوره نابالغ نیز ۵۱/۳۴۸، ۹۴/۳۹۶ و ۴۰/۳۳۸ روز-درجه با به کارگیری مدل ایکموتو به­دست آمد. علاوه بر این آستانه پایین دمای رشدونمو برای نقاط اشاره شده در مرحله تخم به ترتیب ۶۷/۶، ۳۳/۶ و ۷۱/۶ درجه سلسیوس، برای مرحله تخم+ لارو ۰۴/۸، ۹۶/۶ و ۴۳/۹ درجه سلسیوس، در مرحله شفیرگی ۷۲/۹، ۳۵/۹ و ۴۵/۹ درجه سلسیوس و برای کل دوره نابالغ ۳۱/۹، ۴۱/۸ و ۳۹/۹ درجه سلسیوس برآورد شد.