سنجش گری هم دلانه و ناهم دلی سنجش گرانه: داوری بین سروش و فنائی، از قبض و بسط تا رویاهای رسولانه

سال انتشار: 1400
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 123

فایل این مقاله در 66 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_PAVAH-8-2_002

تاریخ نمایه سازی: 22 فروردین 1401

چکیده مقاله:

عبدالکریم سروش در قبض و بسط، هرچند فهم ما از دین را متغیر و خطاپذیر دانسته، خود دین را کامل، ثابت و بدون خطا فرض کرده است. اما در رویاهای رسولانه وی ابتدا تلاش کرده است، به زعم خود، مواردی از وجود نقص، خطا، و تناقض را در قرآن نشان دهد، سپس، از منظری پدیدارشناسانه راه حل طبیعی گرایانه ای را پیش نهد که بنا بر آن، پدیدار وحی و پدید آمدن قرآن، فرایندی طبیعی معرفی می شود. ابوالقاسم فنائی (۱۴۰۰) در نقد خود، تلاش کرده است نشان دهد لوازم کلامی ناشی از این راه حل با پیش فرض های به ویژه هستی شناسانه آن در تعارض است. هرچند نگارنده این سطور با اصل مدعای فنائی در مورد اشکالات فرضیه های قبض و بسط و رویاهای رسولانه، موافق است، اما با برخی از دلایل و نقدهای او چندان همراه نیست. در بخش اول این مقاله، با بررسی نقدهای فنائی به قبض و بسط و رویاهای رسولانه نشان می دهیم با تغییر برخی از پیش فرض ها، می توان روایت قانع کننده تری از این دو نوشته ارائه داد و اعتراضات فنائی را پاسخ گفت. اما در همین بخش نشان داده می شود این تغییر پیش فرض ها با دیدگاه خود سروش سازگار نیست، و بنابراین، اعتراض های فنائی وارد است. در بخش دوم مقاله نیز نشان می دهیم قبض و بسط و رویاهای رسولانه با مشکلات اساسی روش شناختی، هستی شناختی، معرفت شناختی و پدیدارشناختی مواجه اند و لذا هر دو، ناپذیرفتنی و نادرست اند. در پایان مقاله هم اشاره ای خواهیم داشت به این که چرا چنین ادعاهای مشکل آفرینی، در فضای فکری و فرهنگی ایران، بازتابی خارج از معمول می یابند.

نویسندگان

میرسعید موسوی کریمی

دانشیار دپارتمان فلسفه، دانشگاه مفید، قم، ایران.

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • کتاب­نامه الف-کتب و مقالات الف-۱: فارسیآشتیانی، سیدجلال الدین (۱۳۶۵)، شرح ...
  • آملی، شیخ سیدحیدر (۱۳۵۳/ ۱۹۷۵)، کتاب نص النصوص فی شرح ...
  • ابن سینا (۱۴۰۵ ه.ق)، الشفاء، "الطبیعیات"، تصدیر و مراجعه: الدکتور ابراهیم ...
  • ابن سینا، حسین بن عبدالله (۱۳۷۹)، الاشارات و التنبیهات، الجزء الثالث، ...
  • اسکندرلو، محمد جواد (۱۳۸۷)، «تاثیرپذیری عبدالکریم سروش از مستشرقان»، مجله ...
  • اعتمادالاسلامی بختیاری، محمدمهدی (۱۳۹۵)، واکاوی توجیه معرفت شناختی استنتاج بهترین ...
  • العجم، رفیق (۱۹۹۹)، موسوعه مصطلحات التصوف الاسلامیه، بیروت: مکتبه لبنان ...
  • انصاری، خواجه عبدالله (۱۳۶۱)، منازل السائرین، تهران: انتشارات مولی ...
  • بدوی، عبدالرحمان (۱۹۸۰)، من تاریخ الالحاد فی الاسلام، بیروت: الموسسه العربیه ...
  • سروش، عبدالکریم (۱۳۷۳)، قبض و بسط تئوریک شریعت: نظریه تکامل ...
  • سروش، عبدالکریم (۱۳۹۷)، کلام محمد رویای محمد، انتشارات صقراط ...
  • سهروردی، شهاب الدین یحیی (۱۳۵۴)، المشارع و المطارحات، در: مجموعه مصنفات ...
  • سهروردی، شهاب الدین یحیی (۱۳۵۵)، حکمه الاشراق، در: مجموعه مصنفات شیخ ...
  • پورفرج، حسین (۱۳۹۵)، «دو نقد فربه بر نظریه "محمد راوی ...
  • دباغ، سروش (۱۳۹۲)، «از تجربه نبوی تا رویای رسولانه»، قابل ...
  • شیرازی، صدرالدین (۱۹۸۱)، الحکمه المتعالیه فی الاسفار العقلیه الاربعه، ۹ ...
  • طوسی، خواجه نصیرالدین (۱۴۰۳ ق)، شرح الاشارات و التنبیهات ابن ...
  • فروزانفر، بدیع الزمان (۱۳۶۱)، ترجمه رساله قشیریه، تهران: مرکز انتشارات ...
  • فنائی، ابوالقاسم (۱۴۰۰)، «الاهیات طبیعی شده، متافیزیک سبک و فیزیک ...
  • لاریجانی، صادق (۱۳۷۵)، فلسفه تحلیلی ۳: دلالت و ضرورت، قم: ...
  • موسوی کریمی، میرسعید (۱۳۸۹)، «برون شدن از نتایج مشکل آفرین ...
  • موسوی کریمی، میرسعید (۱۳۹۲)، «مسئله وجود، دیدگاه مشکل آفرین کانت ...
  • موسوی کریمی، میرسعید (۱۳۹۲الف)، «دیدگاه مشکل آفرین کانت درباره وجود ...
  • موسوی کریمی، میرسعید (۱۴۰۰)، درآمدی بر فلسفه زبان و زبان ...
  • موسوی کریمی، میرسعید و سیدمحمدمهدی اعتمادالاسلامی (۱۳۹۴ الف)، «ارتباط مزیت ...
  • موسوی کریمی، میرسعید و سیدمحمدمهدی اعتمادالاسلامی (۱۳۹۴ ب)، «استنتاج بهترین ...
  • موسوی کریمی، میرسعید و سیدمحمدمهدی اعتمادالاسلامی (۱۳۹۶)، «واکاوی ملاک های ...
  • موسوی کریمی، میرسعید و سیدمحمدمهدی اعتمادالاسلامی (۱۳۹۸)، «ناتوانی احتمال گرایی ...
  • وحید دستجردی، حمید (۱۳۷۳)، «بازآموزی پارادوکس تایید، فکر دینی و ...
  • Block, Ned (۲۰۰۰). “Holism, mental and semantic”, In: Craig, E ...
  • Carroll, John W. (۲۰۱۶). "Laws of Nature", The Stanford Encyclopedia of ...
  • Cohnitz, Daniel & Marcus Rossberg (۲۰۰۶). Nelson Goodman, Chesham: Acumen ...
  • Crompton, Samuel Willard (۲۰۰۴). Emanuel Swedenborg (Spiritual Leaders and Thinkers), ...
  • Devitt, Micheal & Kim Sterelny (۱۹۹۹). Language and Reality: An ...
  • Douven, Igor (۲۰۱۷). "Abduction", The Stanford Encyclopedia of Philosophy (Summer ۲۰۱۷ Edition), ...
  • Forrest, B (۲۰۰۰). "Methodological naturalism and philosophical naturalism: Clarifying the connection", Philo, ...
  • Frege, Gottlob (۱۸۹۲/ [۱۹۵۲]). "On Sense and Reference", in: P. ...
  • Gaukroger, Stephen (۲۰۱۶). The Natural and the Human: Science and ...
  • Glock, Hans-Johann (۲۰۰۸). What is Analytic Philosophy? Cambridge: Cambridge University ...
  • Hacking, Ian (۲۰۰۱). An Introduction to Probability and Inductive Logic, ...
  • Harman, G. (۱۹۶۵). “The Inference to the Best Explanation”, Philosophical Review, ...
  • Hempel, C. G. (۱۹۴۵) "Studies in the Logic of Confirmation ...
  • Hempel, C. G. (۱۹۴۵) "Studies in the Logic of Confirmation ...
  • Horsten, Leon (۲۰۱۹). "Philosophy of Mathematics", The Stanford Encyclopedia of Philosophy (Spring ...
  • Jackman, Henry (۲۰۱۷). "Meaning Holism", The Stanford Encyclopedia of Philosophy (Spring ۲۰۱۷ ...
  • Kant, Immanuel (۱۷۶۶). Dreams of a Spirit-Seer: Dreams; Of Metaphysics, ...
  • Kuhn, Thomas S. (۱۹۷۰a [۱۹۶۲]). The Structure of Scientific Revolutions, Chicago: ...
  • Kuhn, Thomas S. (۱۹۷۰b). “Reflections on my Critics”, In Criticism and ...
  • Kuhn, Thomas S. (۱۹۹۰). "Dubbing and Redubbing: The Vulnerability of ...
  • Lau, Joe & Deutsch, Max (۲۰۱۹). "Externalism About Mental Content", The ...
  • Lawlor, Leonard (Ed.) (۲۰۱۴). Phenomenology: Responses and Developments, London & ...
  • Leiter, Brian (۲۰۱۷). "The most important Western philosophers of all ...
  • Levin, Janet (۲۰۱۸). "Functionalism", The Stanford Encyclopedia of Philosophy (Fall ۲۰۱۸ Edition), ...
  • Lewis, David (۱۹۸۶). On the Plurality of Worlds, Oxford: Basil ...
  • Ludlow, Peter (۲۰۱۸). "Descriptions", The Stanford Encyclopedia of Philosophy (Fall ۲۰۱۸ Edition), ...
  • Michaelson, Eliot and Marga Reimer (۲۰۱۹). "Reference", The Stanford Encyclopedia of ...
  • Mousavi Karimi, Mirsaeid (۲۰۰۹). Scientific Realism and the Fundamentality of ...
  • Mousavi Karimi, Mirsaeid (۲۰۱۸). "Ibn-Sina’s Solution to Kant’s Challenging View ...
  • Papineau, David (۲۰۱۶). "Naturalism", The Stanford Encyclopedia of Philosophy (Winter ۲۰۱۶ Edition), ...
  • Popper, Karl R. (۱۹۷۹). Objective Knowledge: An Evolutionary Approach, Revised ...
  • Putnam, H. (۱۹۷۵). Mind, Language, and Reality: Philosophical Papers, Vol. ...
  • Putnam, Hilary (۱۹۸۵). Realism and Reason: Philosophical Papers, Vol. ۳, ...
  • Quine, W.V.O. (۱۹۵۱). “Two Dogmas of Empiricism", The Philosophical Review, ...
  • Quine, W.V.O. (۱۹۶۳). From a Logical Point of View, London: ...
  • Quine, W.V.O. (۱۹۷۵). Erkenntnis, Vol. ۹, No. ۳, (Nov. ۱۹۷۵), pp. ۳۱۳–۳۲۸ ...
  • Quine, W.V.O. (۱۹۸۱). Theories and Things, Cambridge, MA: Harvard University ...
  • Quine, W. V. & Joseph Ullian (۱۹۷۰). The Web of ...
  • Reichenbach, Hans (۱۹۳۸). Experience and Prediction: An Analysis of the ...
  • Russell, Bertrand (۱۹۱۱). "Knowledge by Acquaintance and Knowledge by Description", Proceedings ...
  • Schwitzgebel, Eric (۲۰۱۹). "Belief", The Stanford Encyclopedia of Philosophy (Fall ۲۰۱۹ Edition), ...
  • Searle, John R. (۱۹۵۸). “Proper Names,” Mind, New Series, Vol. ...
  • Searle, John (۲۰۱۲). "Foucault and Bourdieu on continental obscurantism", Available ...
  • Speaks, Jeff, (۲۰۱۹). "Theories of Meaning", The Stanford Encyclopedia of Philosophy (Winter ...
  • Stoljar, Daniel (۲۰۱۷). "Physicalism", The Stanford Encyclopedia of Philosophy (Winter ۲۰۱۷ Edition), ...
  • Vahid, Hamid (۲۰۰۵). "Islamic Humanism: From Silence to Extinction: A ...
  • Van Fraassen, B. C. (۱۹۸۹). Laws and Symmetry, New York: ...
  • Weir, Alan (۱۹۸۵). “Against Holism”, The Philosophical Quarterly, Vol. ۳۵, ...
  • Zargar, Zahra; Ebrahim Azadegan & Lotfollah Nabavi (۲۰۱۹). Should Methodological ...
  • نمایش کامل مراجع