مطالعه تطبیقی خوانش جامعیت قرآن کریم از منظر آیت الله جوادی آملی و آلوسی

جامعیت قرآن از مبانی مهم صدوری تفسیر قرآن است که هر کدام از مفسران شیعی و سنی با استناد به ادله ای در هر یک از حوزه های جامعیت به یکی از دیدگاه ها، تمایل پیدا کرده اند. ورود تفصیلی و جدی آلوسی و آیت الله جوادی در این بحث موجب سوال در اخذ موضع گیری آن ها نسبت به قلمرو جامعیت قرآن شده است. ازاین رو نوشتار حاضر به روش نقلی و تطبیقی با رویکرد انتقادی درصدد پرداختن به این مسئله است. یافته های پژوهش نشان می دهد هر دو جامعیت مقایسه ای را پذیرفتند، اما در جامعیت ذاتی اختلاف دارند. آلوسی به خاطر شبهاتش در حوزه جامعیت ذاتی نتوانسته یکی از دیدگاه های موجود را اخذ کند، اما آیت الله جوادی دیدگاه حداکثری را با دو شرط شمول رهنمون های بطنی و تاویلی قرآن و تبیین آن ها توسط معصومین؟عهم؟، می پذیرد. اصل دیدگاه قابل اثبات است و دلایل دیگری در تایید آن می توان اقامه کرد، ولی در پاره ای از ادله ضعف وجود دارد.