ارزیابی کارایی دوزهای کنه کش بایومایت در کنترل جمعیت آفات کنه های تارتن درختان سیب و اثرات سو آن روی دشمنان طبیعی در استان های تهران، آذربایجان غربی و شرقی، اردیبل و اصفهان

بیشترین مقدار مصرف کنه کش ها بعد از کنه تارتن دو نقطه ای علیه کنه قرمز اروپایی ‭(Panonychus ulmi)‬درختان سیب درکشور انجام می شود. مطالعه ای درباره دوزهای ،‮‭1/5 1‬ و 2 در هزار کنه کش جدید و ارگانیک بایومایت که مانع از تغذیه و تلفات بر کلیه مراحل زیستی و جلب کننده جنسی کنه های تارتن نر ‭(kairomones) ‬می باشد در استانهای اردیبل، اصفهان، آذربایجان غربی و شرقی در سال ‮‭1390‬ به انجام رسید. این کنه کش در مقایسه با دوزهای توصیه شده کنه کش های اسپیرودایکلوفن ‮‭240‬ اسی سی، اتوکسازول اسی سی %،5 فن پیروکسی میت ای سی و اس سی %،5 تیمار آب +صابون و تیمار شاهد(اب پاشی) علیه جمعیت مراحل فعال کنه قرمز اروپایی ارزیابی شد. درختان سیب از نظر سن، اندازه، رقم و حداقل سابقه سم پاشی تقریبا مشابه انتخاب شدند تا مقدار محلولپاشی یکسان صورت پذیرد. طرح آماری بلوک های کامل تصادفی با نه تیمار و هر تیماربا سه تکرار و هرتکرار مرکبات ازچهار درخت سیب استفاده شد. زمان محلولپاشی با مشاهده میانگین حداقل جمعیت 5 کنه در سطح فوقانی ‮‭30‬ درصد برگهای نمونه برداری تعین گردید. کارایی هر تیمار با جمع آوری تصادفی تعداد ‮‭50‬برگ به ترتیب درنوبت های یک روز قبل و ،3،7 ،‮‭21 14‬ و ‮‭35‬ روز بعد از سم پاشی تعیین گردید. با تبدیل داده های خام به درصد تلفات و تجزیه آماری توسط نرم افزار ‭SAS ‬، نسبت به گروه بندی و مقایسه تلفات تیمارها توسط آزمون چند دامنه ای دانکن اقدام شد. نتایج میانگین تراکم جمعیت کنه قبل از محلولپاشی تیمارها نشان داد جمعیت کنه درختان سیب در اردیبل، اصفهان و آذربایجان شرقی بیش از میانگین پیشی بینی شده قرار داشت و بیشترین تراکم جمعیت برای دوز 2 درهزار به تعداد ‮‭24/33 19/88‬ کنه و با بیشترین تلفات برای این دوز به مقدار 4/%‮‭97‬ در تبریز به ثبت رسید. حداکثرتلفات کنه و ماندگاری تاثیر دوزهای بایومایت تا نوبت ‮‭35‬ روز در اردیبل به مقدار ‮‭05‬/%،‮‭77‬ تا ‮‭21‬ روز در تبریز به مقدار ‮‭43‬/%‮‭87‬ ، تا ‮‭14‬ روز در اصفهان به مقدار %‮‭74‬ و تا 3 روز در ارومیه به مقدار 8/%‮‭85‬ ثبت شد. نتایج این بررسی اثرات سو گیاه سوزی درهیچ یک از دوز های بایومایت مورد استفادهروی درختان سیب نشان نداد. تاثیرسو بایومایت بصورت محدود روی دشمنان طبیعی کنه قرمز اروپایی ملاحظه شد. در صورتیکه از دوز قوی تربایومایت در مراحل آلودگی اولیه درختان سیب با حداقل تراکم جمعیت کنه استفاده شود کنترل ارگانیک در باغات سیب می توان تامین نمود. واژگان کلیدی: بایو مایت، غلظت، کنه قرمز اروپایی، کنترل، درختان سیب، منطقه