سیده نازگل عمرانی - دانشجوی دکتری گروه اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی, دانشگاه صنعتی اصفهان
احمد ارزانی - عضو هیات علمی دانشکده کشاورزی, دانشگاه صنعتی اصفهان
قدرت الله سعیدی - عضو هیات علمی دانشکده کشاورزی, دانشگاه صنعتی اصفهان
محمدحسین فتوکیان - عضو هیات علمی دانشگاه شاهد

ایجاد تنوع ژنتیکی و بهره برداری از آن از اهداف اساسی در اصلاح نباتات میباشد. القای موتاسیون به عنوان یکی از راه های موثر برای القای تنوع ژنتیکی در گیاهان شناخته شده است. هدف از انجام این آزمایش بررسی تاثیر دزهای مختلف موتاژنهای شیمیایی و اشعه گاما بر خصوصیات رشدی دو رقم کلزا با اسامی RGS003 و ساریگل و شناسایی شرایط تیماری مناسب براساس معیار LD50 برای موتاژنهای شیمیایی میباشد. برای این منظور تاثیر 3 دز اشعه گاما (800، 1000 و 1200 گری) بر خصوصیات گیاهچهای شامل درصد و سرعت جوانهزنی، طول ریشهچه و ارتفاع گیاهچه بررسی شد. ضمناینکه تاثیر پیشتیمار از طریق خیساندن در دو سطح(عدم خیساندن و خیساندن به مدت 3 ساعت)، غلظتهای مختلف و مدت زمان تیمار با موتاژنهای شیمیایی ENU، NMU،EMS و سدیم آزاید بررسی شدند. همچنین تاثیر دزهای مختلف موتاژنهای شیمیایی ENU، NMU و سدیم آزاید بر قوه نامیه بذور از طریق آزمون تترازولیوم مورد سنجش قرار گرفت. نتایج نشان داد که دزهای مختلف اشعه گاما روی درصد و سرعت جوانه زنی تاثیر معنی داری داشته اند بطوریکه افزایش دز اشعه میزان این دو صفت را کاهش داده است. همچینن دزهای 0/4 درصد به مدت 9 ساعت برای EMS و 3mM، 6 و 8 به مدت 8 ساعت به ترتیب برای ENU ،NMU و سدیم آزاید به عنوان دزهای بهینه شناخته شدند. افزایش دز و زمان تیمار با موتاژنها، قوه نامیه بذور را به صورت بسیار معنیداری کاهش داد.

اشعه گاما، ENU ،NMU ،EMS ، سدیم آزاید، کلزا، جوانهزنی، قوه نامیه بذر و آزمون تترازولیوم