مهدیه ارشدی - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه شاهد
محمدحسین فتوکیان - دانشیار دانشگاه شاهد

القاء جهش روشی مناسب برای افزایش تنوع ژنتیکی می باشد که همراه با انتخاب و نوترکیبی در اصلاح گیاهان مورد استفاده قرار می گیرد. در این تحقیق برخی صفات ریخت شناسی 33 لاین موتان نسل M3 گیاه دارویی بالنگو شیرازی حاصل از پرتودهی بذور با اشعه ی گاما در دزهای 50، 100، 150، 250، 350، 450 و 700 گری به همراه شاهد درقالب طرح کاملاً تصادفی با پنج تکرار مورد مطالعه قرار گرفتند. صفات مورد مطالعه عبارت بودند از: تعداد روز تا رسیدن، ارتفاع بوته، تعداد شاخه جانبی، طول گل آذین، تعداد چرخه گل در بوته، تعداد چرخه گل در شاخه اصلی و شاخه جانبی، تعداد فندقه در چرخه ی گل و بوته، تعداد دانه در فندقه، وزن دانه، وزن بوته، وزن 100 دانه و شاخص برداشت. نتایج تجزیه خوشه ای بر اساس مربع فاصله اقلیدوسی و روش وارد لاین های موتان را درچهارخوشه قرار داد که در آن لاین موتان 11 به تنهایی در یک گروه قرار گرفت. صحت نتایج تجزیه خوشه ای با استفاده از تجزیه تابع تشخیص به طور کامل مورد تأیید قرار گرفت. در نتایج تجزیه به عامل ها نیز چهار عامل مستقل از هم تشخیص داده شد بطوری که این عامل ها توانستند 82/19 درصد از تغییرات کل داده را تبیین نمایند.

اشعه گاما، طول گل آذین، تجزیه خوشه ای، تجزیه عاملی