حمیده پوراحمدی - دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه بیوتکنولوژی، دانشگاه شاهد، تهران،
محمدحسین فتوکیان - دانشیار و عضو هیئت علمی دانشگاه شاهد، تهران،
بهروز گلعین - استادیار و عضو هیئت علمی موسسه تحقیقات مرکبات کشور، رامسر،

اطلاع از روابط فیلوژنتیک و تنوع ژنتیکی در مرکبات جهت تشخیص روابط ژنتیکی، شناسایی ژرم پلاسم و ثبت ارقام جدید،امری مهم و ضروری می باشد. در این پژوهش از نشانگر IRAP جهت تعیین تنوع ژنتیکی میان 22 ژنوتیپ مرکبات استفادهشد. استخراج DNA از برگ های جوان مرکبات با روش موری تامسون انجام شد و سپس تکثیر با 4 آغازگر رتروترانسپوزونی صورت گرفت. محصولات تکثیر شده با استفاده از ژل آگارز 2% رویت گردید. الگوی باندی براساس حضور باند )یک( یا عدمحضور باند )صفر( نمره دهی شده و محتوای چندشکلی برای هر نشانگر محاسبه گردید و با استفاده از نرم افزار NTSYS ،فاصله ژنتیکی ژنوتیپ ها بر اساس ضریب تشابه جاکارد محاسبه و روش تجزیه UPGMA برای گروه بندی استفاده شد میانگین چندشکلی91/29 برآورد شد. در مجموع 28 آلل شناسایی شدکه 28 باند چندشکل با میانگین 28 نوار به ازاء هر آغازگر شناسایی شد. تجزیه کلاستر، 22 ژنوتیپ مورد بررسی رابر اساس نشانگرهای IRAP به چهار گروه تقسیم نمود. رقم نارنج و ارقام نارنگی، پوملو، بالنگ، لیموشیرین، لیمو لیسبون، لیمو آب شیراز، محلی و معلم کوه درگروه A ، یوزو به تنهایی در گروه B قرار گرفت و گروه C دربرگیرنده گریپ فروت و 8 رقم ناشناخته و گروه D شامل ارقام خونی شناخته شده و 4 رقم ناشناخته بود. تعیین تنوع ژنتیکی در مرکبات، اطلاعات مفیدی را برای برنامه های به نژادی، انتخاب و حفظ ارقام فراهم می کند

ارقام مرکبات، نشانگرمولکولی، روابط فیلوژنتیک، IRAP