نرگس حیدر زاده - دانشجوی کارشناسی ارشد اصلاح نباتات و عضو انجمن پژوهشگران جوان، دانشگاه شهید باهنر، کرمان، ایران
محمد حسین فتوکیان - استادیار بخش زراعت و اصلاح نباتات، دانشگاه شاهد، تهران
قاسم محمدی نژاد - استادیار بخش زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید باهنر، کرمان
سارا فرخ زاده - دانشجوی کارشناسی ارشد اصلاح نباتات و عضو انجمن پژوهشگران جوان، دانشگاه شهید باهنر، کرمان، ایران

گندم به عنوان اولین و مهمترین گیاه زراعی، به طور وسیع در الگوی غذایی 75 درصد از جمعیت جهان قرار دارد. تعیین تنوع ژنتیکی در گندم اولین گام دربرنامه های به نژادی میباشد. در این آزمایش تنوع ژنتیکی 80 رقم گندم از ژرمپلاسم گندم ایرانی با استفاده از 40 جفت نشانگر ریز ماهواره مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج تجزیه مولکولی نشان داد که تعداد آلل های مشاهده شده در هر جایگاه نشانگری با میانگین 18 آلل از 9 تا 25 آلل متغیر بود. محتوای اطلاعات چند شکلی با میانگین 0/81 از 0/51 در نشانگر xbarc124 تا 0/91 در نشانگر xbarc281 محاسبه شد.همچنین بیشترین و کمترین میزان هتروزیگوسیتی 0/92 در نشانگر xbarc281 و 0/53 مربوط به نشانگر xbarc124 ارزیابی شد. تجزیه خوشه ای الگوهای باندی در نشانگرها با استفاده از الگوریتم UPGMA و روش Nei1983 ارقام مورد مطالعه را به 10 گروه با فواصل ژنتیکی متفاوت تقسیم کرد. استفاده از نتایج ارزیابی های مورفولوژی و مطابقت با نتایج تجزیه خوشه ای نشان داد که ارقام موجود در گروه 10 دارای بالاترین میزان عملکرد و اجزای مربوط به آن بوده اند. نتایج این آزمایش ضمن تأیید وجود تنوع ژنتیکی درارقام گندم ایرانی نشان داد که نشانگر ریزماهواره قادر است چندشکلی بالایی را نمایان سازد از این رو ابزار موثری در ارزیابی تنوع ژنتیکی باشد.

تنوع ژنتیکی، گندم، نشانگر ریزماهواره