محمدصالح عالمی - داشنجو کارشناسی پیوسته حقوق دانشگاه تهران
امیررضا نیک منش - دانشجو کارشناسی پیوسته حقوق دانشگاه تهران

معاهده، کنوانسیون، عهدنامه یا پیمان یک توافقنامه بین المللی است که میان کشورها یا سازمان های بین المللی منعقد شده و مشمول حقوق بین الملل می باشد. معاهده واژه ای عام است و کنوانسیون، موافقت نامه بین المللی، توافق نامه، پروتکل، پیمان، میثاق و… را در بر می گیرد. نامی که برای یک موافقتنامه انتخاب می شود فی نفسه اهمیت ندارد و فاقد اثر حقوقی است.هرچند کنوانسیون 1969 وین در مورد حقوق معاهدات معاهده را یک توافقنامه مکتوب تعریف کرده، اما گاه بیانیه های شفاهی نیز الزام آور تلقی شده اند.معاهده در عرصه ی حقوق داخلی کشورها با قوانین مصوب مجلس قانون گذاری قابل مقایسه است. اما تفاوت مهم این دو آن است که مفاد معاهده نسبت به دولت هایی که با آن موافقت کرده اند قابل اجراست و معمولا کاربرد عمومی ندارد. در واقع در حقوق داخلی افراد حق انتخاب و گریز از قانون را ندارند اما اعضای جامعه بین المللی از این حق برخوردارند. در این مقاله سعی بر آن است تا با بررسی و ارائه ی مفهومی از معاهده تعریف آن روشن گردد و انواع معاهده با توجه کارکرد حقوقی اش مورد عنایت و توجه مخاطب واقع شود و سپس جایگاه آن در نظام حقوقی ایران با عطف عنایت به قانون اساسی و قانون مدنی مورد بررسی قرار داده شود. همچنین در ارائه ی مطالب از نظریات مشورتی شورای محترم نگهبان سود و بهره جسته شده است.

معاهده ، حقوق بین الملل ، اثر حقوقی ، کنوانسیون وین 1969 ، قوانین مصوب مجلس ، دولت