محمد پیری

برقراری امنیت و تثبیت حاکمیت ملی از جمله چالش های دولت های پس از مشروطیت بود. مشروطه خواهان به نیروهای نظامی دوران استبداد اعتمادی نداشتند و ناکارآمدی آنان به ویژه پس از کودتای محمدعلی شاه، ضرورت بازنگری در ساختار نیروهای نظامی- انتظامی را اجتنابناپذیر می کرد. این نوشتار با هدف بازشناسی دلایل تشکیل ژاندارمری می کوشد با استفاده از روش توصیفی- تاریخی و با مراجعه به اسناد و منابع دست اول، به این پرسش ها پاسخ دهد که چه عوامل موجب پیدایش ژاندارمری در ایران گردید؟ و پرسش دیگر اینکه زمینه های تشکیل ارتش نوین ملی در ایران چه بوده است؟ این بررسی نشان می دهد بر اثر بروز ناامنی های فراوان در نواحی مختلف ایران پس از مشروطیت و وجود عواملی که وصول مالیات ها را با دشواری روبهرو می کرد، مجلس شورای ملی بر آن شد تا برای تامین ثبات سیاسی و تضمین درآمدهای مالیاتی، به تشکیل نیروی نظامی-انتظامی تازه ای رای دهد که در آینده سرچشمه تحولات بسیار گردید. ژاندارمری که با استفاده از افسران و روش های اروپایی در ایران شکل گرفت، نهتنها حاصل نیاز فوری ایرانیان به برقراری امنیت بود، بلکه با تاثیرگذاری بر ساختار قشون استبدادی، زمینه پایه گذاری ارتش نوین ایران را فراهم آورد.

ژاندارمری, ارتش نوین, مشروطیت, انگلستان, روسیه, ناامنی اجتماعی