سید موسی شبیری زنجانی - از مراجع عظام تقلید

آیه غض بصر از مهم ترین آیات احکام در باب نکاح است. حکم یادشده در آیه، از قوانین عام در مقوله نگاه به نامحرم است، و نحوه برداشت از آن، در برداشت فقهی بسیاری از احکام نگاه، تاثیرگذار است. دستیابی به حکم یادشده، مبتنی بر بازشناسی مفهوم «غض بصر» و متعلق آن است. سه احتمال در این باره مطرح است: بستن پلک، نیملا کردن چشم و پایین آوردن نگاه(کنایه از ترک نگاه)؛ که با توجه به شواهد و معنایابی لغوی، احتمال سوم صحیح به نظر میرسد. درباره متعلق غض بصر احتمالات فراوانی وجود دارد که طبق قوی ترین احتمال، نگاه مردان به آنچه پوشاندنش بر زنها واجب است، و همچنین نگاه زنان به آنچه پوشاندنش بر مردان واجب است، حرام است؛ ولی آیه شریفه، ظهور اطمینانی در این معنا ندارد و از نظر متعلق غض، مجمل است و ماهیت «من» نیز تاثیری در فهم معنا ندارد؛ بنابراین باید از روایات، متعلق غض را استفاده کرد.

آیه غض, غض بصر, حرمت نگاه, نگاه به زن نامحرم, نگاه به مرد نامحرم