ناهید فیضی کلاسی - دانشجوی دکتری ژنتیک بیومتری، گروه ژنتیک و به نژادی گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه گیلان
محمدحسین فتوکیان - دانشیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه شاهد، تهران

خرفه یکی از مهم ترین گیاهان دارویی مورداستفاده در جهان است. به منظور تعیین غلظت مطلوب دی متیل سولفات (DMS) برای جهشزایی، آزمایشی در قالب طرح کاملا تصادفی با ۴ تکرار و با غلظت های ۰، ۰/۰۵، ۰/۰۶، ۰/۰۷، ۰/۰۸، ۰/۰۹، ۰/۱، ۰/۱۱، ۰/۱۲، ۰/۱۳ انجام شد. صفات مورد مطالعه عبارت بودند از طول گیاهچه، طول ساقه چه، طول ریشه چه، وزن تر ریشه چه، وزن تر ساقه چه، وزن خشک گیاه چه، وزن تر گیاه چه، وزن آماس، درصد جوانه زنی. با استفاده از تجزیه پروبیتو داده درصد جوانه زنی، غلظت مناسب DMS برای جهش زایی ۱۰۶/.٪ تعیین شد. در تجزیه عاملی هشت صفت اول به ۳عامل کاهش یافتند که این ۳ عامل حدود ۶۸/۰۵ درصد از تغییرات داده ها را توجیه نمودند. در عامل اول طول ریشه چه، طولگیاه چه، وزن تر ساقه چه، در عامل دوم وزن خشک گیاه چه و وزن تر ریشه چه و در عامل سوم طول ریشه چه از مهم ترینصفات تعیین شدند. با استفاده از نتایج این تحقیق می توان صفات عامل اول را بمنظور تعیین غلظت مناسب جهش زایDMS توصیه نمود.

تجزیه پروبیت، تجزیه عاملی، تجزیه کلاستر