محمدحسین فتوکیان - مرکز تحقیقات گیاهان دارویی، دانشگاه شاهد،
زهراسادات مدنی - دانشکده ی علوم کشاورزی، دانشگاه شاهد

گیاه دارویی بالنگو (Lallemantia royleana) دارای مواد موثر فراوانی است. بذر بالنگو دارای فواید گوناگونی از جمله ضد نفخ، یبوست، سرفه­ ی خشک و آسم است. با توجه به اهمیت تنوع ژنتیکی در اصلاح نباتات، از جهش مصنوعی برای ایجاد تنوع می ­توان استفاده کرد. این پژوهش به منظور بررسی آثار دزهای مختلف اشعه ی گاما (°، ۵۰، ۱۰۰، ۱۵۰، ۲۵۰، ۳۵۰، ۴۵۰، ۵۵۰، ۷۰۰، Gy۹۰۰) بر ویژگی ­های بذر بالنگوی شیرازی و تعیین دز مناسب پرتو­ گاما برای ایجاد جهش از طریق طرح کاملا تصادفی با ۴ تکرار اجرا شد. نتایج حاصل از این آزمایش نشان داد که بین دزهای اشعه­ ی گاما، اختلاف معنی­ داری از نظر وزن خشک ساقه ­چه، وزن تر ریشه­ چه، طول ریشه ­چه و ساقه­ چه و نیز پارامترهای جوانه­ زنی شامل مدت زمان، ضریب، سرعت، واریانس و همگنی آن وجود دارد. درصد جوانه ­زنی با صفاتی مانند سرعت و واریانس جوانه ­زنی، وزن تر ساقه­ چه، وزن خشک ساقه­ چه و ریشه ­چه، در سطح احتمال ۱% همبستگی مثبت و معنی­ دار داشت، ولی با طول ساقه ­چه و طول ریشه­ چه همبستگی نداشت. هم­چنین دز ۲۵۰Gy برای ایجاد جهش در بالنگوی شیرازی مناسب تشخیص داده شد.

بالنگو, پرتو گاما, ویژگی های جوانه زنی