محمدجواد بابائی زارچ
محمد حسین فتوکیان
سهراب محمودی

  به منظور انتخاب والدین مناسب جهت اهداف اصلاحی شناخت کافی از تنوع ژنتیکی و طبقه­بندی ژرم پلاسم­ها ضروری است. بدین منظور تحقیقی در جهت طبقه­بندی و شناخت تنوع ژنتیکی ۳۵ ژنوتیپ گندم در دو تکرار در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی در سال ۱۳۸۸ در دانشگاه شاهد انجام گرفت. در مجموع ۱۵ صفت مورد ارزیابی قرار گرفت. در این تحقیق از صفات مرفولوژیک همچون تعداد روز تا ۵۰ درصد گل­دهی ارتفاع بوته، تعداد ساقه در بوته، تعداد ساقه بارور، تعداد میانگره، طول برگ پرچم، عرض برگ پرچم، زاویه برگ پرچم، طول آخرین میانگره، فاصله برگ پرچم تا سنبله، طول سنبله، تعداد دانه در سنبله، طول ریشک، وزن هزار دانه و عملکرد دانه تک بوته استفاده شد. نتایج تجریه واریانس برای تمام صفات فوق در سطح یک درصد معنی­دار بود. دامنه تغییرات و همبستگی بین صفات تنوع ژنتیکی بسیار زیادی را در بین ارقام نشان داد. تجزیه خوشه­ای به روش وارد برای داده­های مزرعه­ای، ژنوتیپ­های مورد مطالعه را در چهار گروه قرار داد، که تجزیه واریانس صفات، در بین خوشه­ها برای صفت زاویه برگ معنی­دار بود. نتایج تجزیه به عامل­ها توانست پنج عامل را استخراج کند که ۷۵ درصد تغییرات میان صفات را توجیه نمود.

تجزیه به عامل ها، تجزیه خوشه ای، صفات کمی، گندم