محدثه مقیمی نژاد داورانی - استادیار دانشگاه حضرت نرجس سلام الله علیها
نصرت نیل ساز - دانشیار دانشگاه تربیت مدرس

حجیت فهم و تفسیر قرآن کریم برای غیرمعصومین یا اختصاص این حجیت به معصومین )ع( از موضوعات مورد اختلاف در میان فقهاومفسرین شیعه بوده است. قائلین به حجیت فهم غیرمعصومین، در مقابل مخالفان خود به آیاتی استناد کرده اند. در این مقاله به بررسی دلالت برخی از این آیات می پردازیم که عبارتند از: آیاتی که امر به تدبر و تعقل در قرآن کریم می نمایند، آیاتی که دلالت بر روشنی و روشنگری قرآن می کنند، آیات تحدی، آیات مربوط به خطاب های قرآن، آیات مربوط به عربی بودن قرآن و هم زبانی قرآن با قوم پیامبر (ص)، آیات دال بر آسان بودن قرآن برای پندگیری، آیه ای که قرآن کریم را مرجع فصل خصومت می داند، آیه ای دال بر لزوم ارجاع آیات متشابه به آیات محکم و آیات بیانگر صفات قرآن. نتیجه بررسی حاکی از این است که ادله فوق دلالت بر قابل فهم بودن قرآن کریم در سطح فهم نصوص و ظواهر ساده آن برای غیرمعصومین می کنند، اما عموما دلالتی بر جواز تفسیر غیرمعصومین ندارند.

فهم قرآن، جواز تفسیر، تدبر در قرآن، مبین بودن قرآن، تحدی قرآن، خطاب های قرآن. محکمات قرآن