مهدیه ارشدی بیدگلی - دانش آموخته کارشناسی ارشد اصلاح نبات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شاهد، تهران، ایران
محمدحسین فتوکیان - دانشیار، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شاهد، تهران، ایران.

به منظور بررسی روابط بین صفات موثر بر عملکرد دانه ی اسفرزه، تعداد ۱۷ ژنوتیپ در قالب طرح آزمایشی کاملا تصادفی در ده تکرار مورد بررسی قرار گرفت. در تجزیه آماری این طرح ۱۸ صفت مهم مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج حاصل از تجزیه ضرایب همبستگی برای عملکرد دانه نشان داد که این صفت دارای همبستگی مثبت و معنیدار با صفات ارتفاع بوته، طول دم گل آذین، طول سنبله، تعداد سنبله بارور، تعداد کل سنبله، تعداد دانه در سنبله، طول برگ، تعداد برگ و عملکرد بیولوژیک بود. از میان تمامی صفات مورد آزمایش عملکرد بیولوژیک بالاترین میزان همبستگی (۰/۸۴۵**) را با عملکرد دانه داشت. تجزیه رگرسیون گام به گام صفت عملکرد دانه ی گیاه به عنوان متغیر وابسته و سایر صفات به عنوان متغیرهای مستقل حاکی از توجیه ۹۷/۵۰ درصد از تغییرات این صفت توسط صفات عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت و تعداد برگ بود. در ادامه برای یافتن روابط علی صفات، تجزیه علیت برای عملکرد دانه انجام شد که بزرگترین اثر مستقیم و مثبت بر عملکرد دانه مربوط به صفت عملکرد بیولوژیک (۱/۱۸۰) بود.

اسفرزه، همبستگی، رگرسیون گام به گام، تجزیه علیت، عملکرد دانه.