سکینه فلاح معافی - شاهد تهران
یاور شرفی - دانشگاه شاهد تهران
آیت ا... رضایی - دانشگاه شاهد تهران
محمد حسین فتوکیان - دانشگاه شاهد تهران

 در گیاه سیب برای میوه‌نشینی مطلوب باید دانه گرده‌ی کافی رقم سازگار به سطح کلاله منتقل و لوله‌های گرده در مادگی رشد کرده و تخمک‌ها را تلقیح نماید. بور از جمله فاکتورهای مهم رشد و نمو لوله‌های گرده می‌باشد. در این تحقیق اثر محلول‌پاشی بور در سه سطح شاهد (صفر)، 1000 و 2000 میلی‌گرم بر لیتر روی روند رشد لوله گرده در دگرگرده­افشانی چهار رقم سیب شامل Fuji، Golden delicious، Red delicious و Gala در دو زمان 72 و 120 ساعت پس از تلاقی، با میکروسکوپ فلورسنت مورد ارزیابی قرار گرفت. بر اساس نتایج بدست آمده مشاهده شد که اثر هریک از فاکتورهای بور، زمان و ترکیب تلاقی بر درصد جوانه‌زنی در سطح کلاله و نفوذ لوله گرده در ابتدا، میانه‌ی خامه و ابتدای تخمدان در سطح احتمال 1% معنی‌دار بود. بیشترین درصد جوانه‌زنی (33درصد) در ترکیب تلاقی (♀Golden delicious × Gala ♂)  با تیمار 1000 میلی‌گرم بر لیتر بور در زمان 120 ساعت در سطح کلاله مشاهده شد و بیشترین نفوذ لوله گرده به قسمت ابتدایی تخمدان با 06/32درصد در ترکیب تلاقی ((♀Red delicious × Golden delicious ♂ با تیمار 1000 میلی‌گرم بر لیتر مشاهده شد. بیشترین نفوذ لوله گرده به قسمت ابتدایی تخمدان در ترکیب تلاقی (♀Red delicious × Golden delicious ♂) با 27/19درصد مشاهده شد که نشانه اثر بیشتر بور روی نفوذ لوله گرده آن‌ها همچنین، سازگاری بهتر آنها بود. گذشت زمان بیشتر در همه ترکیب تلاقی‌های تیمار شده با بور موجب افزایش درصد جوانه‌زنی و افزایش میزان نفوذ لوله‌های گرده به ابتدای تخمدان شد.  

بور, تخمدان, تلاقی, سیب, نفوذ لوله گرده