علی قربانی پور - دانشجوی دکتری اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه گیلان و عضو باشگاه پژهشگران جوان و نخبگان دانشگاه آزاد اسلامی واحد تنکابن
محمدحسین فتوکیان - دانشیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شاهد.
فاطمه قلی زاده کپورچال - دانش آموخته کارشناسی ارشد گیاهان دارویی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج.

به منظور ایجاد تنوع در صفات ریخت شناسی گیاه بالنگو، بذور این گیاه با اشعه گاما در دزهای 0، 50، 100، 150، 250، 350، 450 و 700 گری پرتودهی شدند. بذور M1 به صورت کرتی کشت و در پایان سال بذور M2 به تفکیک بوته برداشت شدند و در نسل بعدی بذر هر بوته در خطوط جداگانه کشت شدند. این آزمایش به صورت طرح بلوک ها کامل تصادفی اجرا گردید. نتایج حاصله از جدول تجزیه واریانس چندگانه نشان دهنده این است که بین دزها از نظر تمامی صفات بصورت یکجا اختلاف معنی دار وجود دارد. بیشترین تعداد شاخه اصلی بارور (16/4)، تعداد شاخه فرعی بارور (6)، تعداد نیام (489)، وزن بذر در بوته (34/4 گرم) و تعداد بذر در بوته (4/1454) در تیمار 350 گری مشاهده شد. حداکثر ارتفاع بوته (89/36 سانتی متر) و تعداد روز تا رسیدن (38/85 روز) در دز 250 گری مشاهده شد. بیشترین تعداد بند در محور اصلی گیاه و وزن هزار دانه (85/3 گرم) و کمترین تعداد روز تا گلدهی (5/44 روز) در دز 150 گری بدست آمد. در این تحقیق تعدادی موتان از نظر صفات ریخت شناسی بدست آمد که عبارتند از زودرسی، تغییر رنگ بذور، وزن هزار دانه بالا، بوته با بذر معطر، افزایش تعداد نیام.

بالنگو، اشعه گاما، صفات کمی و ریخت شناسی