محمداسماعیل عامری بافقی - فارغ التحصیل کارشىاسی ارشد بیوتکنولوژی کشاورزی،دانشگاه شاهد
مصطفی آقایی سربرزه - استاد موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر
محمدحسین فتوکیان - دانشیار دانشکده علوم کشاورزی ،دانشگاه شاهد

گندم یکی از مهم ترین منابع تامین کالری و پروتثین در دنیا، یک محصول مهم جهانی بوده ‏و 20 ‏درصد از کالری انسان از ‏طریق آن تامین می نمود. این آزمون باهدف بررسی تنوع صفات مورفولوژیک و محتوای آهن دانه بین ژنوتیپ های مختلف شبرنگ، بهرنگ و نان پارسی به عنوان شاهد در قالب طرح آلفا لاتیس مورد بررسی قرار گرفتند. ژنوتیپ ها در آبان سال ‏زراعی 93 ‏- 92 ‏در مزرعه غلات موسسه اصلاح و تهیه نهال و بذر در ایستگاه ‏تحقیقاتی کرج کشت شد. نتایج تجزیه ‏واریانس نشان داد از نظر کلیه صفات روز تا رسیدن سنبله، ارتفاع گیاه، طول و عرض برگ پرچم، تعداد دانه در سنبله، وزن ‏هزار دانه، عملکرد و میزان آهن اختلاف معنادار در بین ارقام گندم وجود دارد. صفت طول برگ پرچم در بین ارقام گندم مورد ‏مطالعه اختلاف بسیار معنی داری را نشان داد. در این بین، رقم بهرنگ بیشترین میانگین طول برگ پرچم و عملکرد را داشت. ‏تجزیه خوشه ای تمام ارقام مورد مطالعه به منظور مشخص نمودن اختلاف بین آن ها، با روش Ward’sو با استفاده ‏از مربع ‏فاصله اقلیدوسی صورت گرفت و ارقام مورد مطالعه در این پژوهش به سه گروه تقسیم شدند. ارقام گروه اول برای صفات ‏ارتفاع گیاه ‏، عرض برگ پرچم، وزن هزار دانه، عملکرد و میزان غلظت آهن از میانگین بالاتری نسبت به میانگین کل ارقام ‏برخوردار هستند، بنابراین می توان از ارقام این گرو ه ‏در ارتباط با صفات فوق برای اهداف گوناگون استفاده ‏کرد.

گندم دوروم، عملکرد، محتوای آهن دانه، تجزیه خوشه ای، به نژادی